Saç çekme bozuklugu rahatsizligi tip literatüründe “trichotillomania” olarak da adlandirilir. Bu rahatsizlik vücudunuzun herhangi bir bölgesinden saçlari ve tüyleri sürekli olarak kronik bir sekilde yolma hareketleridir. Kafa derinizdeki ya da kasinizdaki saç ve tüyleri, tüyme egilimi gösterirsiniz. Ayni zamanda karsi konulmasi neredeyse imkansiz dürtülerle meydana gelen bir zihinsel bozukluk türüdür. Bu hastaliktan magdur olan kisiler genelde bu davranislar yapmak istememelerine ragmen devam ederler. Saç derisinden sürekli olarak saç çekme ve koparma aliskanligi genellikle düzensiz kel noktalarin meydana gelmesi ile sonuçlanir. Bu da kisilerin hayatinda önemli sikintilara neden olur ve hem sosyal hayatta hem de is hayatinda aksamalara yol açar. Saç yolma bozukluguna sahip hastalar saçlarini sürekli olarak yoldukarini çevrelerinden gizlemek için pek çok sey yapabilir.
Bazi insanlar için saç yolma bozukugu hastaligi hafif olabilir ve genellikle kendi baslarina birkaç yöntem ile bunu idare edebilirler. Ancak bu hastaligi pek de hafif atlatmayanlar için olumsuz etkiler oldukça çoktur. Bazi tedavi seçenekleri, birçok kisinin saçlarinin çekilmesini azaltmasina veya tamamen durmasina yardimci olabilir. Bu neden tedavi seçenekleri hakkinda bilgi almak ve olumsuz etkileri yok etmek için bir psikolog ile görüserek uzman destegi almak çok önemlidir.
Saç Yolma Bozukluguna Ne Sebep Olur?
Kisilerde saç yolma bozuklugunun olusmasina yol açabilecek birkaç farkli risk faktörü bulunmaktadir. Bunlardan ilki kisinin ailesinde ve kn bagi ile akraba oldugu isilerde daha önce bu rahatsizligin görülmüs olmasidir. Buna ek olarak kisilerde, baska psikolojik rahatsizliklarin da var olmasi bir risk faktörü olabilir. Özellikle depresyon, anksiyete ya da obsesif kompulsif bozukluk (OKB) gibi sorunlari bulunan kisilerde risk fazladir.
Bunlarin yani sira kisilerin çevresindeki kisiler araciligi ile edindigi aliskanliklar ya da stresli ve kaygili dönemleri de saç yolma bozukluluguna yol açabilir. Küçük yastaki çocuklar yakinlarinda yer alan bir kisinin sürekli olarak saçlarini yoldugunu gözlemliyorsa kendisi de taklit etme yolu ile bu aliskanligi edinebilir.
Kimi durumlarda saç yolma bozuklugu travmalarla ve bir takim problemlerle bas etme mekanizmasi olarak da meydana gelebilir. Bu psikolojik rahatsizligi sebebi her ne olursa olsun tedavi edilmeli ve kisiler üzerinde olusturacagi olumsuz etkilerinin önüne geçilmelidir.
Saç Yolma Bozuklugu Belirtileri
Saç yolma bozuklugunun en temel özelligi kisinin kendi saçini tekrarlayan ve engellenemeyen bir sekilde çekmesi, koparmasi ve yolmasidir. Vücutta uzun killarin yer aldigi herhangi bir bölge üzerinden bu aliskanlik meydana gelebilir. Vakalarda siklikla rastlanilan bölgeler; kafa derileri, kaslar ve göz kapaklaridir. Bunlara kiyasla daha az rastanilan bölgeler yüz, kasik ve genital bölgeleri içerir. Saç yolma bozukluguna sahip olan kisilerin sergiledikleri belirtiler sunlardir:
- Saç yolma aliskanligindan kurtulmaya çalismak için harcanan çaba
- Kil çekmeden önce veya çekmeye karsi koymaya çalisirken artan bir gerginlik hissi
- Çektikten sonra rahatlama hissi
- Göze çarpan saç dökülmesi
- Çekilmis saçla oynamak, saçi yüze veya cilde sürtmek
- Çekilmis saçlari isirmak, çignemek veya yemek
- Belirli türdeki saçlari çekmek (belirli dokular)
- Saçin çekildigi yerde kasinti veya karincalanma hissetmekk
- Kel noktalara sahip olmak
- Seyreklesen saça sahip olmak
- Ciltte tahrislenmeye sebep olmak
- Sosyal anksiyete edinmek
- Is yerinde, okulda veya sosyal ortamlarda saçinizi çekmek ile ilgili önemli sikinti veya sorunlar yasamak
Eger kendinizde ya da sevdiklerinizde bu belirtilerin yer aldigini görüyorsaniz; bir an önce size en uygun tedaviye baslamalisiniz. Bunun için bir psikolog ile görüsmeniz gerekir.
Saç Yolma Hastalığından Nasıl Kurtulunur?
Saç yolma hastaligi tedavisi, bilissel davranisçi terapi adi verilen psikoterapi yöntemleri üzerinden yapilabilir. Bunun yaninda ilaç tedavisi ile de desteklenebilmektedir. Uygulanan tedavi plani, hastanin durumuna ve semptomlarin siddetine göre belirlenmektedir.
Terapi yöntemi ile hasta, davranisini düzeltmeyi ve saç yolma dürtüsünden kurtulmayi hedeflemelidir. Genel olarak saç yolma dürtüsü yerine farkli bir aliskanlik kazanmasi için tesvik edilir. Hastayi saç yolmaya iten nedenler arastirilir, stres kaynaklari kontrol edilir. Böylece hastanin saç yolmaktan vazgeçmesi için gereken motivenin saglanmasi amaçlanir. Terapinin etkisinin artabilmesi adina ilaç tedavisi ile destek verilebilir. Saç yolma hastaliginda kullanilan ilaçlar genel olarak antidepresan ve antipsikotiklerdir.
