Toplama hastaligina sahip olan insanlar, baskalarinin kolaylikla degersiz bulabilecegi esyalari asiri derecede özen göstererek saklamaktadirlar. Artik islerine yaramayan esyalarindan kurtulmakta ya da onlardan ayrilmakta sürekli olarak zorluk çekerler. Dolayisiyla da yasam veya çalisma alanlarini kisitlayan ve bozan karmasalara sahip olurlar.
Istifçilik yani toplama hastaligi ile bir seyler biriktirme aliskanligi ayni sey degildir. Koleksiyon yapmayi seven kisiler, belirli ögelerin farkli çesitlerine sahip olmaktan hoslanirlar. Eski paralar, posterler ya da pullar gibi nesneleri düzenleyerek sergilerler. Toplama hastaligina sahip olan kisiler ise genellikle rastgele esyalar edinirler ve bu esyalari gelisigüzel bir sekilde saklar. Bunari yaparken herhangi bir amaca ihtiyaç duymazlar. Çogu durumlarda, gelecekte ihtiyaç duyabileceklerini varsaydiklari ya da degerli olduklarini düsündükleri bütün esyalari saklarlar. Bu hastaliga sahip olan kisilerden bazilari kendilerini esyalari yanindayken daha güvende hissedebilir.
Toplama Hastalığı Kimlerde Görülür?
Toplama hastaligi, nüfusun tahminen yüzde 2 ila 6'sinda ortaya çikar ve çogu zaman oldukça önemli sikintilara ve isleyis sorunlarina yol açar. Bu hastaligi erkeklerde kadinlara kiyasla daha çok görüldügünü ortaya koyan bir takim arastirmalar mevcut. Hastaliga en çok rastlanilan kitle ise yasli erkeklerdir. 30 ila 50 yaslarindaki yetiskinlere kiyasla, toplama hastaligi 50 ila 90 yas arasindaki yetiskinlerde daha çok görülür.
Toplama Hastalığı Belirtileri
Toplama hastaligina sahip kisiler çevrelerinde bulunan ve dikkatlerini çeken pek çok nesneye sahip olabilirler. Böylece gördükleri her seyi toplayarak evlerinde bir esya yigini meydana getirirler. Bu nedenle bu kisilerin ev yasantisi oldukça zorludur. Ayni sebeple misafir agirlamalari ve sosyal iliskiler kurmalari da sikintili olmaktadir. Toplama hastaligina sahip olan bir bireyde görülebilecek belirtiler sunlardir:
- Önemsiz postalar, evraklar, faturalar, kuponlar ya da fisler gibi parasal degeri çok az olan veya hiç olmayan ögeleri biriktirmek
- Yeniden kullanilma ya da tamir edilebilme olasiliginin oldugunu düsündükleri bütün ögeleri saklamak
- Esyalarini kategorilere ayirmakta ve düzenlemekte zorlanmak
- Evi temizlemek ve toplamak konusunda sikinti çekmek
- Karar vermede güçlük çekmek
- Yemek pisirme, temizlik ve fatura ödeme gibi günlük isleri yönetmekte zorlanmak
- Insanlarin esyalarina dokunmasindan ya da onlari ödünç almasindan rahatsiz olmak
- Aile veya arkadaslar ile zayif iliskiler kurmak
Bahsi geçen toplama hastaligi ergenlik çaginda baslayabilir ve ilerleyen yas ile birlikte daha belirgin hale gelir.
Toplama Hastalığı Tedavisi
Psikologlar genellikle toplama hastaligina sahip olan kisiler için iki farkli tür tedavi kullanir. Bu tedaviler, bu hastaliga sahip olan kisilerin daha saglikli, normal ve mutlu bir yasam sürmelerine yardimci olabilir. Bilissel-davranisçi terapi yöntemi, toplama hastaligi için uygulanan en yaygin tedavi yöntemidir. Bu terapi yöntemi ile insanlar neden esyalari biriktirdiklerini sorgulayabilirler. Sonucunda da esyalari çöpe atarken nasil daha rahat hareket edebileceklerini anlamayi ögrenirler. Psikologlar ayrica düzenleme, kategorize etme ve karar verme gibi becerilerini gelistirmeye de yardimci olur. Bu beceriler de kisilerin esyalarini daha iyi yönetmesine yardimci olabilir.
Bazi psikologlar, toplama hastaligini tedavi etmek için antidepresan adi verilen ilaçlardan destek alabilirler. Ayrica benzeri bir takim ilaçlar da bu hastaligin tedavisinin sürecinde etkili çözüm olabilir. Semptomlari daha agir yasayan bireylerde bu hastaliktan kurtulmak için genellikle ilaçlar ve bilissel-davranisçi terapi birlikte kullanilir. Yani aslinda bireylerin hastalik derecesine ve tedavi istegine göre farkli tedavi yöntemleri mevcut olabilir. En ideal tedavi süreci için kisilerin psikolog ile görüserek profesyonel destek almasi önerilir.
