İnternet Bağımlılığı Nedir?
Bilgisayarin icadi ve internetin yaygin kullanimi yasam seklimizi diger teknolojik araçlardan çok daha fazla degistirmistir. Ancak maalesef internet bagimliligi hakkinda çok az sey bilinmektedir. Su an yeteri kadar internet bagimliligi hakkinda bilimsel çalisma verileri mevcut degildir.
Internet bagimliliginin klinik olarak obsesif kompulsif bozukluk ve dürtü kontrol bozukluklari ile benzerlikleri vardir. Bu yüzden internet bagimliligi bazen kompulsif bilgisayar kullanimi ve patolojik internet kullanimi olarak da adlandirilmaktadir. Henüz bir internet bagimliligini teshis etmek için resmi olarak tüm profesyoneller tarafindan kabul edilen ortak kriterler bulunmamaktadir.
Internet Bagimliligi; bilgisayar, mobil teknoloji ve internetle iliskili davranislar ile dürtü kontrol problemlerini kapsayan oldukça genis bir terimdir. 5 alt kategoride toplanabilir.
Sanal Sex Bağımlılığı
Sibersex bagimliligi; yetiskin web siteleri, yetiskin sohbet odalari, pornografik online içerikler ve web kamerasi hizmetlerini içerir. Bu hizmetlerden herhangi birine olan takinti, kisinin gerçek dünyada romantik veya yakin iliskiler kurma becerisine zarar verebilmektedir. Ayrica cinsel sorunlara neden olabilmektedir.
Kompülsif İnternet Kullanımı
Kompulsif internet kullanimi online bahis ve kumar , borsa, E-bay gibi online açik artirmalar, online alisveris bagimliligi gibi son derece zararli olabilecek çevrimiçi etkinlikleri kapsar. Bu aliskanliklar maddi zorluklara ve is yasantisi ile ilgili aksakliklara neden olmaktadir. Kisinin aile ve sosyal yasantisini bozmaktadir. Online kumarhane ve magazalara her an kolayca erisim imkani bagimlilik yatkinligi olan kisilerde hizlica davranissal degisiklikler meydana getirmektedir.
Sanal İlişki Bağımlılığı
Siber veya online iliski bagimlilari, internet üzerinden iliskiler bulma ve sürdürme ile asiri ilgilenirler. Sonuçta gerçek hayattaki aile ve arkadaslari ihmal ederler. Online iliskiler sohbet odalari veya Facebook, instagram gibi farkli online sosyal aglar üzerinden olusturulur. Online olarak insanlarla etkilesim kurabildiginiz her yerde gerçeklesebilir. Çogunlukla online iliskiler kuran insanlar gerçek kimlik ve görünümlerini gizlemektedirler. Catfish kelimesi sanal alemde sahte bir kimlik olustururak etkilesimde oldugu insanlari aldatan kisiler için kullanilmaktadir. Yalan bir söylemden dolandiriciliga kadar sorunlara neden olabilmektedir. Sanal sosyal yasam gerçek yasamda gerçekçi olmayan beklentiler yaratabilir. Bu da gerçek dünyada saglikli baglantilarin kurulamamasina yol açarak onlari siber iliskilerine daha bagimli hale getirir. Bu bagimliligi tedavi etmek ve kalici davranis degisiklikleri olusturmak için terapi yararli olur.
Kompülsif Bilgi Arama
Internet, kullanicilara neredeyse sinirsiz zengin veri ve bilgi saglar. Bazilari için bilgiyi bu kadar kolay erisme firsati, kontrol edilemez bir veri toplama dürtüsüne dönüsmektedir. Bazi durumlarda bu bilgi arayisi önceden var olan obsesif-kompulsif egilimlerin bir görünümünü ifade eder. Genelde kompulsif bilgi arayisi üretkenligi ketleyerek o an yapilan isi bozmaktadir. Bagimliligin siddetine bagli olarak tedavi kompulsif davranisi degistirmeyi ve uyuma yönelik basetme stratejilerini gelistirmeyi hedefler.
Oyun Bağımlılığı
Önceleri bilgisayar oyunu bagimliligi olarak adlandirilirdi. Artik mobil cihazlardan da oyun platformlarina erisimin yayginlasmasi ile oyun bagimliligi daha uygun bir adlandirma olabilir. Bilgisayar ve mobil cihazlarla yapilabilen çevrimiçi ve çevrimdisi etkinlikleri içerir. Kompulsif oyun oynamak asiri miktarda zaman kaybina neden olarak üretkenligi çok azaltmaktadir. Oyun dünyasinda Tetristen bugün gelinen noktada yüzbinlerce oyun mevcuttur.
İNTERNET BAĞIMLILIĞI BELİRTİLERİ
Asagidaki 8 belirtiden 5 tanesi varsa mutlaka bir uzmandan yardim almaniz gereklidir.
- Internetle asiri zihinsel mesguliyet
- Ayni heyecani yasayabilmek için interneti artan miktarda kullanma ihtiyaci
- Interneti azaltmak veya birakmak için basarisiz girisimler
- Baslangiçta amaçlanandan daha uzun süre interneti kullanmak
- Internet kullanimini azaltmayi veya birakmayi denediginde huzursuz, karamsar, depresif veya sinirli olmak
- Internet nedeniyle önemli bir is, iliski, egitim veya kariyer firsatini kaçirmak, riske atmak
- Internetle ilgili sorunlari gizlemek için aile ve çevreye yalan söylemek
- Interneti problemlerden kaçmak, çaresizlik, suçluluk, kaygi , depresyon gibi duygularla basetmek için kullanmak
İnternet Bağımlılığının Etkileri
Internet bagimliliginin fiziksel ve psikolojik olarak birçok zararli etkisi olabilir. Postur yana beden durus bozukluguna bagli vücut agrilari, Karpal Tünel Sendromu, uykusuzluk , görme sorunlari ve kilo alma veya verme gibi fiziksel sorunlara neden olmaktadir. Psikolojik olarak ise depresyon, kaygi, sosyal izolasyon, sinirlilik, tahammülsüzlük, ruh hali degisimlerine neden olabilmektedir.
Dikkat eksikligi hiperaktivite bozuklugu olan bireylerin bagimlilik gelistirme olasiligi daha yüksektir. Bagimlilik gelistiginde ise anksiyete ve depresyon görülme riski artmaktadir.
İnternet Bağımlılığı Tedavisi
Internet bagimliliginin siddetine, bireyin kendine has davranis örüntülerine bagli olarak tedavi bireysellesmektedir. Yani standart tedavi yoktur, tedavi kisiye özeldir.
Deger verdiginiz bir yakininizin asiri internet kullanimindan endise duyuyorsaniz, yapmaniz gereken ilk sey ona tedavi gerekliligini dayatmak yerine ona onun hakkindaki endiselerinizi ifade etmektir. Terapide motivasyonel görüsme ile tedavi kararliligi arttirilmaya çalisilir.
Tedavi planlanirken anksiyete, depresyon ve obsesif kompulsif bozukluk gibi altta yatabilecek yada es zamanli mevcut olabilecek bozukluklar arastirilmali ve varsa tedaviye dahil edilmelidir. Bagimlilik terapisi bilissel davranisçi terapi teknikleri ile kombine ilaç tedavilerini içermektedir.
