Insanin hayatta kalabilmek için duydugu en temel ihtiyaçlardan biri yemek yemektir. Ancak yemekler yalnizca ihtiyaç degildir. Ayni zamanda keyif almak için de etkili bir araçtir. Yemekler sahip olduklari tatlar, kokular ve dokular araciligi ile insanlari tatmin edebilirler. Bu nedenle yemek yemek kolaylikla bagimlilik haline gelebilir. Ve bu durum ilerlediginde madde bagimliliklari kadar ciddi olabilir. Yeme bagimliligina sahip kisilerde; yag, seker veya tuz bakimindan zengin lezzetli yiyecekler beyinde haz ve tatmin uyandiracak reaksiyonlari harekete geçirir.
Yeme bagimliligina sahip kisiler yemek yemek için acikmayi beklemezler. Tok olsalar dahi sürekli devam eden bir yeme ihtiyacina sahip olurlar. Ek olarak yemek yediklerinde olusan “iyi hissetme” durumuna da bagimli hale gelirler. Bu nedenle olusacak kisir döngü kisileri çok tehlikeli noktalara sürükleyebilecegi için profesyonel yardim almak çok gereklidir. Kendiniz ya da herhangi bir yakininiz yemek yeme bagimliligi ile mücadele ediyorsa uygun psikolojik destek ile huzurlu bir hayata kavusabilirsiniz.
Yeme Bağımlılığı Neden Olur?
Yeme bagimliligi da tipki birçok bagimlilik türü gibi biyolojik, psikolojik ve sosyal nedenlerin bir sonucu olarak ortaya çikar. Hormonal dengesizlikler, beyin yapisindaki anormallik ve çesitli ilaçlari yan etkileri bu tür bagimliliklari edinmeye sebep olabilir. Aile üyelerinden birinin bu bagimliliga sahip olmasi da oldukça etkili bir faktördür.
Ayni zamanda psikolojik faktörler de insanlarin yeme bagimliligina yakalanmasina sebep olabilir. Duygusal, cinsel ya da fiziksel istismar, travmatik olaylar, düsük benlik saygisi, olumsuz durumlarla bas edememe veya depresyon gibi durumlar kisilere yemek yeme bagimliligi kazandirabilir. Bu gibi durumlarda yemek yemek, var olan sorunlar sonucu ortaya çikan aci verici duygularla bas etme mekanizmasi haline gelebilir.
Bütün bunlara ek olarak sosyolojik sebepler de yemek yeme bagimliligina yol açabilir. Aile yapisindaki bozukluklar, akran ve toplum baskisi, asosyallik ve benzeri faktörler bunlardan birkaçidir. Yeme bagimliklari diger madde bagimliliklari ile beraber de ortaya çikabilir. Sebebi her ne olursa olsun tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabilir. Bu bagimliliktan en etkili sekilde kurtulmak için alaninda uzman psikologlardan psikolojik destek alinmasi sarttir.
Yeme Bağımlılığı Belirtileri
Kendinizde ya da çevrenizdeki birinde yeme bagimliligi oldugundan süpheleniyorsaniz birtakim belirtilere sahip olup olmadiklarina bakabilirsiniz. O belirtiler sunlardir:
- Kendini rahatsiz hissedecek seviyeye gelene kadar yemek yemek
- Fiziksel olarak sindirebileceginden fazlasini yemek
- Gizlice, saklanarak yemek yemek
- Yemek yemek amaciyla sosyal hayattan geri kalmak
- Takintili oldugu yemekleri satin alabilmek için yüksek miktarda para harcamak
- Enerjisizlik ve kronik yorgunluk
- Konsantrasyon bozukluklari
- Uykusuzuluk ya da asiri uyuma
- Huzursuzluk ve sinirlilik
- Sindirim bozukluklari
- Bas ve karin agrisi
Bu belirtilerden çoguna sahipseniz ya da sahip olan birini taniyorsaniz yeme bozukluklarindan biri olan yeme bagimliligi ile karsi karsiya olabilirsiniz. Bu sorunlarin üstesinden gelebilmeniz için psikolojik destek almaniz siddetle tavsiye edilmektedir.
Yeme Bağımlılığı Etkileri
Yeme bagimliligi diger pek çok bagimlilik türü gibi insan sagligi için risk teskil edebilecek yan etkilere yol açar. Bagimlilik görmezden gelindigi takdirde olusabilecek bu etkiler psikolojik ve fiziksel sonuçlar dogurabilir. Bu sonuçlar hayat kalitenizi düsürebilecegi gibi kronik semptomlara da yol açabilir. Yeme bagimliliginin sebep oldugu zararli bazi fiziksel yan etkiler sunlardir:
- Seker, kolestrol ve tansiyon hastaliklari
- Kalp rahatsizliklari
- Sindirim bozukluklari
- Obezite
- Kronik agri ve yorgunluk
- Cinsel dürtü eksiklikleri
- Uyku bozukluklari
- Böbrek ve karaciger hastaliklari
- Inme
- Osteoporoz, letarji, artrit
Yeme bagimliligi sonucunda olusabilecek psikolojik etkiler ise sunlardir:
- Özgüven kaybi
- Depresyon
- Panik ataklar
- Umutsuzluk ve çaresizlik hissi
- Anksiyete
- Sinirli ruh hali
- Intihar düsüncesi
- Uyusukluk
Bu etkilerin her biri insan hayati için oldukça zararlidir ve birtakim etkiler ilerledikçe daha büyük hastaliklara sebep olarak tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle yeme bagimliligi geç olmadan tedavi edilmelidir. En etkili tedavi plani kisilerin durumuna ve bagimliliga sahip olmasini saglayan etkenlere göre belirlenir. Alaninda uzman psikiyatristler kisisellestirilmis tedavi planlari ile hastalarinin bagimliklarindan kurtulmalarini saglar. Siz de yeme bagimliligi ile mücadele ediyorsaniz geç kalmadan profesyonel destek almalisiniz.
