Derealizasyon hissi bazen duyarsizlasma olarak da adlandirilabilir. Kendi bedeninize disardan bakiyormus gibi hissetmenize neden olan zihinsel bozukluktur. Siklikla tekrarlayan bir durumdur. Etrafinizda yasanan olaylara karsi hissizlesmeniz ve olup bitenler gerçek degilmis gibi düsünmeniz de derealizasyon bozuklugunun etkilerindendir. Bu bozukluk kisiler için çok rahatsiz edici olabilir, kisilere bir rüyanin içerisinde yasiyorlarmis gibi hissettirebilir.
Siz de zaman zaman yasadiklarinizin farkinda olmadiginizi, kendinize disardan bakiyormus gibi oldugunuzu hissediyorsaniz hemen panik yapmayin. Insanlarin pek çogu, hatta neredeyse tamami hayatinin bir bölümünde bu hisleri yasiyor. Ancak bu hisler uzun süre devam ediyorsa, asla ortadan kalkmiyorsa ve gündelik hayatinizi olumsuz bir yönde etkiliyorsa; derealizasyon söz konusu olabilir.
Derealizasyon bozuklugu ya da duyarsizlasma bazi kisilerde çok siddetli seviyede olabilir. Bu durumda rahatsizligin tanisina sahip olan kisilerin belirtileri çok baskin olabilir. Insan iliskileri, sosyal hayat becerileri, günlük hayattaki faaliyetleri ve is hayatlari olumsuz yönde etkilenebilir. Bu bozukluk genelde travmatik deneyimler yasamis olan kisilerde daha yaygin olarak görülür. Tedavi yöntemlerinin en etkilisi psikoterapi yani konusma terapisidir. Ancak bazi durumlarda ilaçlar da kullanilabilmektedir.
Derealizasyon Belirtileri
Derealizasyon bozuklugunun belirtileri kisilerde yavas yavas bir dönem içerisinde belirebilir. Bunun yani sira aniden basladigi da görülmektedir. Belirtilerin görüldügü dönem yalnizca birkaç saat de olabilir haftalarca ya da aylarca da devam edebilir. Siddetli bir seviyede derealizasyon bozukluguna sahip olan kisilerde ise belirtiler çok uzun yillar boyunca sürebilir. Var olan belirtiler bu kisilerde tamamen yok olmasa bile bazi zamanlar daha hafif olabilir. Bahsi geçen derealizasyon bozuklugu belirtileri sunlardir:
- Düsüncelere, davranislara ya da vücuda disardan bir gözle bakiyormus gibi hissetmek. (Örnegin: Vücudun üzerinde havada süzülüyormus gibi hissetmek
- Bir robot gibi hissetmek
- Konusulanlarin ya da hareketlerin kontrolüne sahip olunmadigini hissetmek
- Vücudun, bacaklarin ya da kollarin normalden farkli bir sekilde sekil bozukluguna sahipmis gibi görülmesi
- Kafanin pamuklara sarilmis gibi hissedilmesi
- Duygusal ya da fiziksel olarak uyusma
- Çevredeki dünyaya verilen tepkileri kontrol edemiyormus gibi hissetme
- Anilarin duygudan yoksun oldugunu ya da o anilarin baskasina ait oldugunu hissetme
Eger yukarida listelenen belirtilerden hepsini ya da birkaçini uzun süredir yasadiginizi düsünüyorsaniz bir psikologa danisarak uzman destegi almaniz gerekir.
Derealizasyon Neden Olur?
Deralizasyon ya da duyarsizlasma bozukluguna sebep oan etkenlerin neler oldugu kesin ve net olarak belirlenememistir. Ancak bazi insanlar sahip oldugu genler, yasamis olduklari olay ya da karsilastiklari çevresel faktörlerden dolayi bu bozukluga karsi daha savunmasiz olabilirler. Kisilerin yüksek kaygi seviyesine ve pek çok korkuya sahip olmasi da bu durumu tetikleyebilir. Ayni zamanda geçmiste yasanmis olan travmalar ve çok fazla davranis degisikligine yol açabilmis deneyimler de etkileyici faktörlere dönüsebilir. Bunlarin disinda derealizasyon bozuklugunun olusmasini saglayabilecek risk faktörleri sunlardir:
- Zor durumlardan kaçinma, bu durumlari inkar etme gibi kisilik özellikleri
- Zor durumlara uyum saglamayi zorlastiran kisilik özellikleri
- Çocukluk döneminde ya da bir yetiskin olarak, travmatik bir olay yasamis olmak
- Travmatik bir olaya yakindan tanik olmak
- Yönetmesi ve uyum saglamasi zor olan iliskilere sahip olmak
- Is ile ilgili sikintilara ya da mali problemlerden kaynakli strese sahip olmak
- Depresyon ya da anksiyete, özellikle siddetli, uzun süreli depresyon tanisina sahip olmak
- Düzenli olarak panik atak yasamak
- Derealizasyon dönemlerini tetikleyebilecek seviyede uyusturucu kullanma aliskanligina sahip olmak
Derealizasyon Ne Kadar Sürer?
Derealizasyon süresi hakkinda kesin bir sey söylemek zordur. Genel olarak kisiye, bozuklugun seviyesine ya da tedavi yöntemine göre sürede degisim olabilir. Öyle ki bazi hastalar birkaç saat yasarken, bazilarinda yillar boyu sürebilir. Derealizasyon bozuklugunun kisa sürede tedavi edilebilmesi için uzman bir doktor destegi alinmalidir. Teshis konulan kisi, doktorun yönlendirmelerine bagli kalmali ve kendi kendine de gerekli önlemleri almalidir.
Derealizasyon Nasıl Geçer?
Derealizasyon bozuklugu, tedavisi mümkün bir ruhsal saglik sorunudur. Bu bozukluktan kurtulmak için profesyonel almak sarttir. Kendi kendine geçmesini beklemek, hiçbir sonuç vermeyecektir. Belirtiler gösteren kisiler, uzman doktorlar tarafindan tedavi edilmelidir. Hastaligin tedavi yöntemleri genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisinden olusur. Psikoterapi ile belirtiler tamamen ortadan kaldirilabilir ve kisi sagligina kavusabilir. Bunun yaninda ilaç tedavisinde ise onayli derealizasyon ilaçlari kullanilmaktadir.
