Psikojenik amnezi, bir kisinin yasami hakkinda önemli bilgileri hatirlayamamasi durumudur. Bu unutma hali, belirli alanlarla sinirli olabildigi gibi kisinin yasam öyküsünün veya kimliginin çogunu kaplayabilir. Psikojenik füg adi verilen bazi nadir durumlarda, kisi kisisel bilgilerinin çogunu veya tamamini unutabilir. Adi, kisisel geçmisi, arkadaslari gibi temel bilgileri dahi hatirlamaz. Hatta bazen farkli bir yere seyahat ederek tamamen yeni bir kimlik edinebilir. Tüm psikojenik amnezi vakalarinda, kisinin normal unutmasinin seyrinde beklenenden çok daha büyük bir hafiza kaybi gözlemlenir.
Psikojenik Amnezi Belirtileri
Psikojenik amnezi, psikojenik bozukluklar adi verilen bozukluklardan biridir. Psikojenik bozukluklar; hafiza, bilinç veya farkindalik, kimlik ve algilama gibi normalde sorunsuz isleyen zihinsel islevlerin bozuldugu akil hastaliklaridir. Psikojenik amnezide semptomlar hafif olabilir. Ancak kisinin günlük islevlerini yerine getirmesini engelleyecek kadar siddetli de olabilir Ayrica iliskilerini ve is hayatini da etkileyebilir.
Psikojenik Amnezinin Türleri
Psikojenik amnezi, yasanis biçimlerine göre üçe ayrilir. Bunlar su sekildedir:
- Lokalize: Hafiza kaybi, çocukluktaki belirli bir dönem veya bir arkadas hakkinda herhangi bir sey gibi belirli bilgi alanlarini veya bir kisinin yasaminin bölümlerini etkiler. Genellikle hafiza kaybi belirli bir travmaya odaklanir. Örnegin, bir suç magdurunun silah zoruyla soyulduguna dair hiçbir anisi olmayabilir, ancak o günün geri kalanindan ayrintilari hatirlayabilir.
- Genellestirilmis: Hafiza kaybi, genç bir kadinin adini, isini, ailesini ve arkadaslarini taniyamamasi gibi bir kisinin yasaminin ve / veya kimliginin önemli kisimlarini etkiler.
- Füg: Psikojenik füg ile kisi hafiza kaybini genellestirmis ve hatta yeni bir kimlik kazanmistir.
Psikojenik amnezi, hastaliklar, felçler veya beyin yaralanmalari gibi tibbi sorunlarin neden oldugu amneziden farklidir. Tibben neden olunan amnezide, hatiralarin geri kazanilmasi nadirdir ve genellikle yavas ve kademeli bir süreçtir.
Psikojenik Amneziyi Hafifletme
Psikojenik amnezi tedavisinin amaci semptomlari hafifletmek, ve kisiyi kayip anilarina yeniden baglamaktir. Ayni zamanda hastanin ve çevresindekilerin güvende oldugundan emin olmayi amaçlar. Psikojenik amneziyi hafifletmek için kendi yapabilecekleriniz su sekildedir:
- Sancili olaylarla güvenle basa çikmaya çalisin ve durumu iyi yönetin
- Yeni basa çikma becerileri ve yasam becerileri gelistirin.
- Mümkün oldugu kadar normal isleyisinize geri dönün.
- Iliskilerinizi gelistirin.
Psikojenik Amnezi Tedavisi
En iyi tedavi yaklasimi kisiye, amnezi tipine ve semptomlarin ne kadar siddetli olduguna bagli karar verilen tedavi olacaktir. Ancak psikojenik amnezinin tedavis büyük olasilikla asagidaki yöntemlerin bazi kombinasyonlarini içerecektir:
- Psikoterapi: Bazen "konusma terapisi" olarak adlandirilan psikoterapi, psikojenik bozukluklarin ana tedavisidir. Çesitli terapi biçimlerini içeren genis bir terimdir.
- Bilissel-davranisçi terapi: Bu psikoterapi türü, zararli düsünce kaliplarini, duygulari ve davranislari degistirmeye odaklanir.
- Diyalektik davranis terapisi: Bu tür psikoterapi, siddetli kisilik bozukluklari (psikojenik semptomlari içerebilir) olan kisiler içindir. Genellikle kisi taciz veya travmaya maruz kaldiginda basvurulur.
- Aile terapisi: Aileye bozuklugu ögretmeye yardimci olur ve aile üyelerinin hastanin semptomlarinin geri gelip gelmedigini anlamasini saglar.
- Yaratici terapiler (sanat terapisi, müzik terapisi vb.): Bu terapiler, hastalarin düsüncelerini, duygularini ve deneyimlerini güvenli ve yaratici bir ortamda kesfetmelerini ve ifade etmelerini saglar.
- Ilaç tedavisi: Psikojenik bozukluklari tedavi etmek için herhangi bir ilaç yoktur.Bununla birlikte özellikle depresyon ya da anksiyetesi olanlar, antidepresan ilaçlari kullanabilirler.
