Kaçingan - kisitlayici gida alim bozuklugu yani KKGAB bir çesit yeme bozuklugu rahatsizligidir. Literatürde kisaca AFRID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) olarak anilir. Bu hastaliga sahip olan kisiler uygun olmayan bir beslenme düzenine sahiptir. Kaçingan - kisitlayici gida bozuklugu vücudun ihtiyaç duydugu besin degerlerini karsilayamamaya yol açar. Çogunlukla çocuklarda ve ergenlerde görülse de yetiskinlerde de rastlanilabilir.
Bu hastaliga sahip bireyler adindan da anlasildigi gibi belirli yiyeceklerden kaçinirlar. Kaçindiklari yiyecekler kokusuna, içerigine, rengine ya da dokusuna göre degisiklik gösterebilir. Hastalar bu yiyeceklerden bogulma, kusma ya dayatma, zorla yeme, korkularina sahip olmalarindan dolayi kaçinirlar. Kaçingan – kisitlayici gida alim bozuklugu sonucunda hastalarda yemek yemeyi unutma, istahsizlik, yemek yerken dikkat dagilmasi, çok seçici gida alisverisi yapilmasi gibi davranislar görülmeye baslanir.
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Nelere Yol Açar?
Kisitlayici gida alim bozukluguna sahip bireyler zamanla aç olduklarini fark etmemeye baslarlar. Yemek yemekten hiç keyif almazlar ve bunun zahmetli bir is oldugunu düsünürler. Bu sekilde olusan dengesiz beslenme sonucu bazi rahatsizliklar ortaya çikar. Bu rahatsizliklar sunlardir:
- Ciddi miktarda kilo kaybi
- Besin degerlerinde eksiklik
- Besin takviyelerine bagimlilik
- Kabizlik
- Karin agrisi
- Soguga karsi asiri hassasiyet
- Menstrüasyon döngüsünde düzensizlik, adet düzensizligi
- Bas dönmesi ve bayilma
- Vücutta tüylenme
- Saç ve tirnaklarda güçsüzlesme
- Kaslarda zayiflama
- Cilt kurulasmasi
Bu rahatsizliklarin birçogu baslangiçta önemsiz gibi gözükse de hastalik ilerlediginde risk olusturabilir. Bu nedenle kendinizde ya da çocugunuzda kaçingan – kisitlayici gida alim bozuklugu oldugundan süpheleniyorsaniz bir doktora gözükmelisiniz.
Kaçıngan - Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Nedenleri
Kaçingan - kisitlayici gida alim bozuklugu, anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza gibi baska yeme bozukluluklariyla karistirabilir. Ancak bunlardan farkli olarak vücut görünümü, beden algisi ve kilo alma kaygilarindan bagimsiz olarak gelisir. Genellikle anksiyete ya da obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsizliklarla iliskilidir.
Çocuklarda bu hastalik, ebeveynler ya da çocuk bakicilari tarafindan olusturulmus yanlis beslenme düzenleri sebebiyle meydana gelmis olabilir. Çocuklara sunulan ögünler bazi besin degerleri açisindan eksik oldugunda bu beslenme biçimi aliskanliga dönüsebilir. Böylece bu ögünlerde eksik olan besinlerden çocuklar da kaçinmaya baslar.
Bütün bunlara ek olarak yapilan çalismalar bu hastaligin en büyük nedeninin biyolojik oldugunu göstermektedir. Kisitlayici gida alim bozuklugunun sebebini tespit etmek tedavi sürecine de rehberlik eder.
Kaçıngan - Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Tedavisi
Kaçingan – kisitlayici gida alim bozukluguna sahip hastalar yogun ve özenli tedavi yaklasimina ihtiyaç duyarlar. Bu hastalara, hastaliklarinin olusum nedenlerine göre olusturulan kisisellestirilmis tedavi planlari uygulanir. Hastalarin daha dengeli beslenmesini saglayacak uzun vadeli tedaviler uygulanir ve gerektiginde psikiyatristler ya da psikologlar tarafindan terapi destegi saglanir.
Terapilerde genellikle bilissel davranisçi yöntemler kullanilir. Terapi süreci sona erdiginde hastalarin kaygi olusturan durumlarla yardim almadan etkili bir sekilde bas edebilmesini saglamak hedeflenir. Tedaviye en az kaygi uyandiran durumla baslanir ve seviye giderek arttirilir. Bu yöntem ile maruz kalma hiyerarsisine sadik kalinmis olur. Zamanla hastalardaki kaygi seviyesi sifirlanir ve yerini güven duygusu alir.
Kaçingan – kisitlayici gida alim bozuklugunun yan etkilerinden dolayi olusan rahatsizliklar ise gerekli tahliller yapildiktan sonra belirli ilaçlar kullanilarak tedavi edilebilir. Elbette ki bu yan etkileri en az zararla atlatabilmek için hastaligin tanisinin erken konulmus olmasi oldukça önemlidir.
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Bu hastalik birçok farkli yeme bozuklugu ile karistirilmakta ve hastaligi bilmeyenler tarafindan hafife alinmaktadir. Hasta kisilerin bunu zayiflamak için türettigi ve bunun bir diyet türü oldugu yanilgisi yaygindir. Ancak KKGAB oldukça ciddi bir hastaliktir. Bu nedenle bu hastalik hakkinda bilmeniz gereken birtakim seyler var.
KKGAB Seçici Yemekten Farklıdır.
Benzerlikleri olmasina ragmen ikisi ayni hastalik degildir. Kaçingan – kisitlayici gida alim bozukluguna sahip hastalar yüksek seviyede kaygiya da sahiptir. Bu nedenle yemek yerken çignemekte zorlanirlar, bogulma ya da kusma ihtimallerinden korkarlar. Çogunlukla da bu nedenle yemek yemekten kaçinirlar.
KKGAB Hastaları Kilo Vermekle ve Dış Görünüşü Değiştirmekle İlgilenmez.
Bu hastaliga sahip kisiler anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza gibi yeme bozukluguna sahip hastalar gibi degillerdir. Onlarin aksine vücut görünümleriyle alakali kaygilarla güdülenmezler. Bazi yemeklere karsi fobi gelistirdiklerini düsünebilirsiniz.
KKGAB Herkeste GörülebilirÇevrenizdeki herkesin bu hastaliga sahip olma riski vardir. Çocuklarda, gençlerde, yetiskinlerde ve yaslilarda rastlanilabilir. Birçok yeme bozuklugu rahatsizligi kadinlarda daha çok görülmektedir ancak KKGAB rahatsizliginda bu konu hakkinda net bir ayrim bulunmamaktadir.
KKGAB Psikolojik Rahatsızlıklara Yol Açabilir.Bu hastalik zaten çogu zaman anksiyete ve obsesif kompulsif bozukluk ile birlikte görülür. Ancak hastalikla beraber yeni psikolojik rahatsizliklar da gelisebilir. Bu rahatsizliklardan bazilari sunlardir:
- Asiri seviyede hosgörüsüzlük
- Kendini toplumdan izole etme istegi
- Konsantrasyon güçlügü
- Algi bozuklugu
- Insomnia (uyku bozuklugu)
