Bazi sosyal durumlarda gergin hissetmek normaldir. Örnegin bir randevuya çikmak veya sunum yapmak midenizde kelebekler uçusmasina neden olabilir. Ancak günlük etkilesimler, baskalari tarafindan incelenmekten veya yargilanmaktan korktugunuz için önemli korku ve utanç yaratir. Sosyal anksiyete bozuklugu sosyal fobi olarak da adlandirilmaktadir.
Sosyal anksiyete bozuklugunda korku ve anksiyete, hayatinizi bozabilecek türden bir kaçinmaya yol açar. Siddetli stres günlük rutininizi ve sosyal aktivitelerinizi etkileyebilir. Sosyal anksiyete bozuklugu kronik bir zihinsel saglik durumudur. Ancak psikoterapi ve ilaç alma konusunda basa çikma becerilerini ögrenmek, güven duyma ve iletisim kurma yeteneklerini gelistirecektir.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu Belirtileri
Bazi durumlarda utangaçlik veya rahatsizlik hissi, mutlaka sosyal anksiyete bozuklugunun belirtilerinden biri olmayabilir. Özellikle çocuklarda, bu yaygin bir belirti degildir. Sosyal ortamlardaki rahatlik seviyeleri, kisilik özelliklerine ve deneyimlere bagli olarak degisebilir.
Günlük gerginligin aksine, sosyal anksiyete bozuklugu günlük rutini engelleyen korku, kaygi ve kaçinmayi içerir. Sosyal anksiyete bozuklugu tipik olarak gençligin basindan ortasina dogru baslar ancak bazen daha küçük çocuklarda veya yetiskinlikte de baslayabilir.
Sosyal anksiyete bozuklugunun semptomlari kalici olabilir. Bu semptomlar su sekildedir:
- Yargilanabileceginiz durumlardan korkmak,
- Kendinizi utandirmak veya küçük düsürmek konusunda endiselenmek,
- Yabancilarla etkilesimde bulunma veya konusma konusunda yogun korku,
- Baskalarinin endiseli göründügünüzü fark edeceginden korkmak,
- Yüzünüzde kizarma, terleme, titreme veya titreme gibi sizi utandirabilecek fiziksel belirtilerden korkma,
- Utanç korkusuyla insanlarla konusmaktan kaçinmak,
- Ilgi odagi olabileceginiz durumlardan kaçinmak,
- Bas dönmesi, bulanik görme ya da mide bulantisi yasamak,
- Çarpinti, tasikardi ve nefes darligi gibi sorunlar yasamak,
- Çabuk sinirlenmek ve öfkeyi kontrol edememek,
- Korkulan bir aktivite veya olay beklentisiyle kaygi duymak,
- Yogun korku veya kaygi ile sosyal aktivitelerden uzaklasmak,
- Sosyal bir durumdan sonra performansinizi analiz etmek ve kusurlarinizi belirlemek,
- Sosyal bir durum sirasinda yasanan olumsuz deneyimden olasi en kötü sonuçlari beklemek.
Sosyal Anksiyete Bozukluğu Komplikasyonları
Tedavi edilmeden birakildiginda, sosyal anksiyete bozuklugu hayatinizi yönetebilir. Kaygilar çalismaniza, akademik hayatiniza, iliskilerinize veya hayattan zevk almaniza engel olabilir. Sosyal anksiyete bozuklugu asagidaki siralananlara neden olabilir:
- Özgüvensizlik,
- Iddiali olmakta sorun yasamak,
- Kendi kendine olumsuz konusma,
- Elestiriye asiri duyarlilik,
- Zayif sosyal beceriler,
- Izolasyon ve zor sosyal iliskiler,
- Düsük akademik basari,
- Alkol ve madde bagimliligi,
- Intihar girisimleri.
Diger anksiyete bozukluklari ve diger bazi akil sagligi bozukluklari, genellikle sosyal anksiyete bozuklugundan ortaya çikar. Özellikle majör depresif bozukluk ve madde bagimliligi sorunlari yasayanlar görülme olasiligi yüksektir.
Sosyal Anksiyete Bozukluğuyla Başa Çıkma Yolları
Birinin anksiyete bozuklugu gelistirmesine neyin yol açacagini tahmin etmenin bir yolu yoktur. Ancak sosyal anksiyeteniz hakkinda endiseliyseniz, semptomlarin etkisini azaltmak için bir adim atabilirsiniz:
- Ancak sosyal anksiyeteniz hakkinda endiseliyseniz, semptomlarin etkisini azaltmak için bir adim atabilirsiniz:Erken yardim alin. Diger birçok akil sagligi durumu gibi anksiyeteyi de tedaviyi ertelemeniz durumunda tedavi etmek daha zor olabilir.
- Bir günlük tutun. Kisisel yasaminizi takip etmek, size ve akil sagligi uzmaniniza neyin strese neden oldugunu ve neyin daha iyi hissetmenize yardimci oldugunu belirlemenize yardimci olabilir.
- Hayatinizdaki sorunlari önceliklendirin. Zamaninizi ve enerjinizi dikkatlice yöneterek kaygiyi azaltabilirsiniz. Zevk aldiginiz seyleri yapmaya zaman ayirdiginizdan emin olun.
- Sagliksiz madde kullanimindan kaçinin. Alkol ve uyusturucu kullanimi ve hatta kafein veya nikotin kullanimi da kaygiya neden olabilir veya daha da kötülestirebilir. Bu maddelerden herhangi birine bagimliysaniz, birakmak sizi endiselendirebilir. Kendi basiniza birakamazsaniz, doktorunuza görünün veya size yardimci olacak bir tedavi programi bulun.
