Kokain Bağımlılığı
Kokain özellikle beyin üzerinde etkili kuvvetli bir uyarici maddedir. Çevresel dokular üzerinde ise uyusturucudur. Kokainin hammaddesi Erythroxylon coca adli koka agaci yapraklarindan yapilmaktadir Bilimsel adi benzoylemetil ekgonin olarak bilinmektedir. Koka bitkisi Güney Amerikada yetismektedir. Amerika batililar tarafindan sömürge olarak kesfedilmeden önce yerli halk tarafindan koka bitkisi bilinmekte ve kullanilmaktaydi. Ispanyol kasiflerin kokaini Avrupaya götürmesiyle Avrupada uzun süre göz ameliyatlarinda kullanilmistir. Halen bölgesel anestezide kullanilan kokain içerikli ilaçlar mevcuttur. Kokain 1960'larda yasaklanana kadar bir dönem Coca-Cola'nin da formülüne girmistir. Ama çogunlukla yasadisi uyusturucu olarak kullanilmaktadir. Uyusturucu maddeler ismi aldatici olabilir, kokain çok güçlü bir uyarici maddedir. Asiri dozu ölüme sebep olabilmektedir. Güney Amerika'dan uzaklastikça kokainin piyasa degeri artmakta ama safligi azalmaktadir. Saf kokain içerisine hem un, nisasta, pudra gibi görünürde ona benzeyen maddeler karistirilirken hem de daha ucuz olan metamfetamin benzeri maddeler karistirilarak uyarici madde etkisi arttirilmaya çalisilmaktadir.
rnÜlkemizde kokain kullanimi özellikle gençler arasinda artmaktadir.
Tas nedir?
Kokain çogunlukla burundan çekilerek veya disetlerine sürülerek kullanilmaktadir.
Ülkemizde ise siklikla tas denilen baz kokainin isitilarak akcigere çekilmesi seklinde kullanilmaktadir. Bu islem için genelde ayran kutusu tercih edilmektedir. Tas denilmesinin nedeni Ingilizce Rock denmesinden kaynaklanmaktadir. Bu tas isitildiginda çitirti sesi çikardigindan crack denildigi de vardir. Tas kokain, toz kokainden elde edilen, oldukça siddetli bir bagimlilik yaratan güçlü bir uyaricidir. Tas, toz kokainin su, amonyak veya sodyum bikarbonat (kabartma tozu) içinde çözülmesiyle elde edilir. Karisim kati bir madde olusana kadar kaynatilir. Karisim kurutulur ve tas kokain olarak bilinen parçalar seklinde kirilir. Tas kokain küçük bir kaya parçasi gibi görünür, rengi beyazimsi veya pembe olabilir. Toz kokainden daha yogun etki olusturmasi nedeniyle popülerdir ancak toz kokainden daha risklidir. Tas hizli ve yogun bir öforik etki yaratir. Tas bagimliligi çok hizli gelisir.
Her uyusturucu madde gibi kendi dili ve alt kültürü olusmustur. Bu da gençler için bir cazibe unsuru olabilmektedir.
Etkiyi arttirabilmek için damar yoluyla alinabildigi gibi eroinle karistirilarak kullanimi da vardir.
Kokain ödül merkezini uyararak kuvvetli bir haz duygusu olusturur. Tekrarlayan madde alim davranis örüntüsüne neden olur. Haz ve enerji artisi, zihinsel canlilik, algilarda artis, sinirlilik ve süphecilik gibi etkileri vardir.
Kokain beyinde dopamini hizlica arttirir. Kisinin özgüveni artar, daha konuskan ve girisken bir moda girer. Keyif duygusu ve beden hareketlerinde artis olur.
Kokainin Etkisi Kaç Saat Sürer?
Kokain etkisi çok hizli çikmaktadir. Vücuda alis sekline göre dakikalar ve saatler arasinda etki süresi degisir. Kokaini enjekte etmek ve tas seklinde inhale etmek yani solumak daha hizli ve daha güçlü bir etki olusturur. Bu etki 5-10 dk sürmektedir. Burundan kullanmakla etki daha geç çikmakta ancak 15-30 dk sürmektedir.
Kokainin Etkileri Nelerdir?
Kokainden sonra burun tikanmasi siktir. Çünkü kokain kan damarlarini daraltmaktadir. Bu da tansiyon artisi ve kalp krizi riskini arttirmaktadir. Ayni zamanda kokain kalp atim hizini arttirarak ritmini bozmaktadir. Göz bebeklerini büyütmekte, vücut isisini artmaktadir. Titreme, terleme, tikler, mide bulantisi ve huzursuzluk belirtileri olusmaktadir.
Daha uzun dönemde burun damarlarinin etkilenmesine bagli burun kanamalari, burun akintisi, koku kaybi, nefes almakta zorlanma gelisir. Öksürük ve kolay hastalanma ile agizdan kullananlarda barsak damarlarinin etkilenmesine bagli karin agrilari ve sindirim sorunlari meydana gelir. Damar yoluyla kullanimda AIDS, Hepatit B ve Hepatit C enfeksiyonu gibi kan yoluyla bulasan hastalik görülme riski artar.
Istah azalmasina bagli beslenme bozukluklari gelisir. Parkinson riski artar, sinirlilik, halüsinasyonlar ve paronayalar görülebilir.
Kokainin cinsellige etkisi özellikle uzun vadede çok olumsuz olmaktadir. Vücudun en ince damarlarinin oldugu penis damarlarini etkileyerek sertlesme bozukluguna siklikla neden olmaktadir. Kokaine bagli alinan haz diger tüm hazlarin önüne geçtiginden cinsel isteksizlige de yol açmaktadir. Cinsel yolla bulasan hastalik AIDS, Hepatit B ve Hepatit C kapma riski artarak cinsel hayati ketleyici olabilmektedir.
Asiri doz kokaine bagli kalp krizi, epilepsi nöbeti ve beyin felci gelisebilir
Kokainin Etkisini Azaltmak
Asiri dozda kokainin etkisini kirabilecek özel bir ilaç yoktur. Etkilenen organ veya sisteme yönelik acil serviste ve hastanede destekleyici bakim yapilmalidir. Kullanicilar kullandiklari anlasilmasin diye büyüyen göz bebekleri için siklikla göz damla sik kullanmaktadir.
Kokain Testi
Diger tüm uyusturucu ve uyarici maddeler gibi en sik idrar tahlili ile yapilmaktadir. Kan ve saç doku örneklerinde de tespit edilebilir. Düzenli periyotlarla idrar takibi ile kontrol edilmelidir.
Kokainin vücuttan atilma süresi yaklasik 3 gün sürmektedir. Yogun kullanimda 2 hafta idrarda tespit edilebilir. Saçta daha uzun süre 3 aya kadar tespit edilebilmektedir.
Kokaini biraktiktan sonra yan etkileri diye tabir edilen aslinda kokain yoksunluk bulgularidir. Yani kokain çekilme belirtileridir. Bunlar; depresyon, yorgunluk, istah artisi, uykusuzluk, uyku bozuklugu, kabus görme ve düsünmede yavaslamadir
Kokainin 7 evresi ile pamuk prenses ve 7 cüceler masali kokain bagimliligi evrelerine bir gönderme yapildigi iddia edilmektedir. Masalin olusturulma tarihi ile kokainin yasakli madde ilan edilmesi arasinda oldukça uzun zaman olmasi bu rivayeti güçsüzlestirmektedir.
Kokain Tedavi
Kokain kullanimi bagimlilik gelistikten sonra beyinde kalici degisikliklere neden olur. Bu yüzden bagimliligin tedavisi zordur ve nüksler siktir.
Kokain etkisi geçtikten sonra çok siddetli bir biçimde kendini arzulatir. Saatler içerisinde ruh hali degisimleri görülmeye baslanir. Sonrasinda rahatsizlik verici fiziksel degisimlerle devam eder. Kisi kokain aldiginda bu belirtiler sonlanir. Bu döngü sürekli devam ettiginden kisi bu kisir döngü içerisine hapsolur. Bu kisir döngüyü kirmak ne kadar zorsa bagimliligi o kadar yüksektir. Uzman desteginin alinmasi ile tedavi süreci baslar. Kokain yoksunlugunun ilk asamasi birkaç gün içinde geçer ancak birkaç hafta boyunca istek, sinirlilik ve enerji düsüklügü seklinde yoksunluk semptomlari devam edebilir. Uzun süreli, yogun kullanim iyilesme sürecini daha zor hale getirebilir.
Bilissel davranisçi terapi aserme ve nüksün önlemek için oldukça etkilidir
Iyi hissetmek için alinan kokainin etkileri ödünç alinmis etkilerdir. Ayni etkiyi hissetmek için çok daha fazlasini vermeniz gerekir, biraktiginiz an borç ödeme anidir. Yoksunluk bulgulari çok siddetli olabilir, en siddetli yasayanlar en fazla kokain etkisi yasayanlardir. Bedenin denge ve uyum kapasitesi bu bulgulara neden olur. En önemli kokain yoksunluk bulgusu craving denilen yogun kokain kullanima istegidir. Gebe kadinlarin yasadigi siddetli gida arzusunu ifade etmek için kullanilan ''Aserme'' kelimesi bunun en iyi karsiligidir. Depresyon, kaygi, huzursuzluk gibi duygu durum degisiklikleri yoksunluk boyunca görülebilir.
Yorgunluk ve bitkinlik kokain kullanimi sirasinda enerji artisinin bedendeki enerji depolarini hizla tüketmesinden kaynaklanmaktadir.
Uyku bozuklugu farkli sekillerde olabilir. Çok uyumaktan hiç uyuyamamaya ve sürekli kabuslara neden olabilir. Istah artisi, yavaslama, sinirlilik ve tahammülsüzlük diger yoksunluk belirtileri arasindadir.
Kokain tedavisi bir bagimlilik uzmaninin destegi ile yapilmalidir. Tedavi 2 basamaklidir.
- Vücuttan maddenin atilmasina yönelik arindirma tedavisi
- Madde istegi ve kaymayi önleme tedavisi
Kokain Tedavisi Ne Kadar Sürer?
Ilk basamak olan arindirma tedavisi 1 hafta
Ikinci basamak kisiye özel düzenli takiplerle belirlenmektedir.
Unutulmamasi gereken davranis degisikliginin yaklasik 6 ay sürede gelistigidir.
Kokain Yoksunluk Tedavisi
Kokain birakilmasina bagli gelisen yaklasik 1hafta süreli yoksunluk bulgularina yönelik ilaç tedavisi uygulanmasidir. Bu döneme detoksifikasyon yani arindirma dönemi denilmektedir. Bagimlilik uzmani kisiye göre tedaviyi planlamaktadir.
Kokain yoksunlugu siddetli depresyon, paranoya, psikoz veya intihar düsünceleri ile sonuçlanabilir.
Kokain çip tedavisi diye tabir edilen aslinda çip degildir. Kas içine uygulanan 3 ay etkili bir ilaç enjeksiyon tedavisidir. Kokain asisi olarak da bilinmektedir ancak bir asi degildir. Kokainin beyinde etkisini gösterdigi dopamini düzenleyen bir depo tedavidir
Kokain bagimliligi tedavisinin ikinci basamagini olusturan davranis degisiklikleri için gelistirilmis Bilissel Davranisçi Terapi, Davranisçi Terapi ve motivasyonel görüsme, zarar azaltma, istekle basetme becerilerini gelistirme yöntemleri merkezimizde basariyla uygulanmaktadir.
Kokain tedavi merkezleri arasinda merkezimiz mahremiyet ve gizlilige dikkat ederek kokain bagimliligi konusunda tüm tedavilere erisim imkani sunmaktadir.
Kullanicilar kadar zarar gören ailelere yönelik destek terapileri uygulanmaktadir.
