İlaç Bağımlılığı

Ilaç bagimliligi, bir kisinin hayati gerekliliklerini yerine getirmesi için bir veya daha fazla ilaca ihtiyaç duymasi sonucunda meydana gelir. Amerikan Psikiyatri Birligi (APA), ilaç kullanimi konusunda bagimlilik ve kötüye kullanim arasinda ayrim yapma karari almistir. Kötüye kullanim, bagimliliga yol açan uygunsuz ilaç kullaniminin ilk ya da erken asamasi olarak kabul edilmistir.

APA, Ruhsal Bozukluklarin Tanisal ve Istatistiksel El Kitabi'nin (DSM-5) 2013 baskisinda bagimlilik ve kötüye kullanim kavramlarini “madde kullanim bozuklugu” olarak degistirdi. Bu karar sonucunda, ilaç bagimliligi konusunda maddenin kullanimiyla ilgili bozukluklara odaklanildi.

İlaç Bağımlılığı Nedenleri

Bazi durumlarda, insanlar agriyi kesmek veya baska bir tibbi durum için reçeteli bir ilaç alabilirler. Bu tür bir kullanim bazen bir madde kullanim bozukluguna, yani ilaç bagimliligina dönüsebilir.

Asagida ilaç bagimliligina sebep oldugunu bilinen nedenler siralanmistir:

• Ailede bagimlilik öyküsünün bulunmasi
• Yasadisi uyusturucularin siklikla kullanildigi ve erisiminin kolay oldugu bir ortamda yasamak
• Anksiyete geçmisine sahip olmak
• Depresyon öyküsüne sahip olmak
• Diger akil sagligi kosullarinin geçmisine sahip olmak

Randevu Talep Et

İlaç ve Uyuşturucu Bağımlılığının Aşamaları

Bagimlilik gelistirmis olan ilaç kullanicilari, tipik olarak uyusturucu bagimliligina giden yolda belirli asamalardan geçer. Saglik hizmeti saglayicilarinin bu asamalari tanimlamasinin bir yolu Jellinek Egrisi'dir. Bu egri; ara sira kullanim, bagimlilik, bozukluk ve rehabilitasyon yoluyla yasanan tipik asamalari izleyen bir egridir. Jellinek Egrisi asagidaki asamalari içermektedir:

1. Eglence için uyusturucu kullanimi: Ilaç/uyusturucuyu seyrek olarak ve sosyal ortamlarda alirsiniz.
2. Düzenli olarak uyusturucu kullanimi: Uyusturucu kullanmak için ailenizi ve arkadaslarinizi terk edersiniz. Uyusturucuya erisimi kaybetme konusunda endiselenirsiniz.
3. Bagimlilik asamasi: Etkilerine karsi daha toleransli hale geldikçe uyusturucu bagimlisi olursunuz. Önceki ilgi alanlarinizin ve iliskilerinizin çogunu veya tamamini terk edebilirsiniz.
4. Ilerleme asamasi: Uyusturucuya bagimli hale gelirsiniz ve onlar olmadan yasayamazsiniz. Fiziksel ve zihinsel sagliginiz gittikçe kötülesir.

İlaç Bağımlılığının Belirtileri

Bir bagimliligin bagimliliga dönüsüp dönüsmedigini genellikle davranislari inceleyerek anlayabilirsiniz. Ilaç bagimlisi olan bir kisi, bir süredir uyusturucu kullanmamissa bu fiziksel bir reaksiyona neden olabilir. Ilaç kullanimi olmadan vücut strese girdiginde fiziksel yoksunluk belirtileri ortaya çikar. Belirtileri sunlardir:

• Kaygi
• Depresyon
• Kas Güçsüzlügü
• Kâbuslar
• Vücut agrilari
• Terlemek
• Mide bulantisi
• Kusma

İlaç Bağımlılığının Teşhisi

• Sonuçlarina ragmen ilaç kullanmak.
• Ilaç kullanmayi birakamamak.
• Ilaç kullanimi nedeniyle sosyal ve çalisma yükümlülüklerini ihmal etmek.
• Vücudunuz ilaca adapte olurken madde için yüksek bir tolerans gelisimi göstermek.
• Yüksek toleransla beraber daha büyük veya daha sik dozlar almak için arzu duymak.
• Ilaci kullanmayi birakmaya çalistiginizda fiziksel yoksunluk belirtileri göstermek.

İlaç Bağımlılığının Tedavisi

Ilaç bagimliligi had safhaya geldiginde tedavi de daha karmasik hale gelir. Ilaci kullanmaniz gerekmektedir ancak bunu aniden yapmak fiziksel semptomlara neden olabilecektir. Vücudunuzu bu maddeden kurtarmak için bir saglik uzmaninin yardimina ihtiyaç duyabilirsiniz. Ilaç bagimliliginin tedavisi, yatarak veya ayakta tedavi biçiminde yapilabilir.

Ilaçlarin etkilerini taklit eden maddeler, tedavi sirasinda yoksunluk belirtilerini azaltmaya yardimci olabilir. Detoks programlari, bagimliligi hafifletmek ve bozuklugu tedavi etmek için terapi ve tibbi tedavinin bir kombinasyonunu kullanir. Bir tedavi programindan çiktiktan sonra terapi seanslarina ihtiyaç duyulabilir. Ayrica, asiri yoksunluk veya asiri doz vakalari, bagimliligin tedavi edilebilmesi için acil bakima ihtiyaç duyabilir. Ilaç bagimliligi tedavi edilmezse tehlikeli bir hal alabilir. Vücudunuz ilaçlarin etkisine alistikça ilaç kullaniminizi artirmaniz olasidir.

Tedavi bagimliligi tersine çevirebilir. Ancak bagimli olan kisi, diger bagimlilik tedavilerinde oldugu gibi tedavi edilmek istemelidir. Bazen tedavi ilk seferde basarili sonuç gösterebilir fakat bagimliligin ilk tedavi sonrasi nüksetmesi yaygin olarak kendini gösterir. Devam eden terapi ve destekler, bagimliligin iyilesmesinde ve nüksetmesini engellemekte yardimci olabilir.