Kaçinmaci kisilik bozuklugu olarak da adlandirilabilen çekingen kisilik bozuklugu kendine güvensizligi ve yetersizlik hissini beraberinde getirir. Günümüzde birçok kisi özgüvensizlikle ve yetersizlik hissiyle bas etmeye çalismaktadir. Ancak çekingen kisilik bozukluguna sahip kisiler bu duygulari asiri yogun olarak yasarlar. Günlük hayatlarini olumsuz yönde etkileyen kaygilar, korkular ve çekingenliklerle bas etmeye çalisirlar.
Çekingen kisilik bozuklugu C kümesi olarak adlandirilan kisilik bozukluklari grubunda yer alir. Bu gruptaki kisilik bozukluklari kaygili ve endiseli düsünmeye meyillidir. Çekingen kisilik bozukluguna sahip kisiler sosyal kaygilar duyar, yetersizlik hissiyle mücadele eder ve reddedilme korkusuna sahip olurlar. Bütün bu etkenler dogrultusunda asiri utangaç bir kisilik yapisina sahip olurlar. Rahatsizlik ilerlediginde günlük yasantilarinin normal akisi da olumsuz yönde etkilenmeye baslar.
Bu hastalik genelde sosyal anksiyete ya da anksiyete bozukluklari ile beraber görülür. Bu durumda utanma ve çekinmeyle beraber asiri miktarda kaygi da görülür. Dolayisiyla kisiler kendini toplumdan soyutlamaya ve iliski kurmaktan kaçinmaya baslar. O yüzden çekingen kisilik bozukluguna sahip kisiler mutlaka psikologa giderek psikolojik destek almalidir.
Çekingen Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Çevremizde ya da kendimizde çekingen kisilik bozuklugu olup olmadigini ögrenmek için birtakim semptomlari kontrol edebiliriz. Bu semptomlar sunlardir:
- Elestiriye ve begenilmemeye karsi çok hassaslardir.
- Kendilerini asagilik, yetersiz ve basarisiz bulabilirler.
- Insanlarla iletisim kurmalarini gerektirecek islerden kaçinirlar.
- Onaylanmamaktan ve kendileriyle alay edilmesinden çok korkarlar.
- Begenilmeye ve takdir edilmeye yönelik büyük bir ihtiyaç duyarlar.
- Yanlis bir sey söylemekten ve yapmaktan çok korkarlar.
- Içerisinde bulunduklari aktivitelerden keyif almazlar.
- Karar verecek kisi olmaktan daima kaçinirlar.
- Sürekli olarak kendilerini gergin hissederler.
- Hiçbir zaman girisken özellikler sergilemezler.
- Risk almaktan asiri miktarda korkarlar.
- Yakin arkadas ya da sosyal çevre edinmezler.
Çekingen Kişilik Bozukluğu ve Sosyal Fobi Arasındaki Farklar Nelerdir?
Sosyal fobiye sahip kisiler de çekingen kisilik bozukluguna sahip kisiler gibi sosyal durumlar karsisinda utangaç, çekingen ve kaygili davranislar sergilerler. Bu nedenle bu iki rahatsizlik sik sik birbirleriyle karistirilabilir. Her iki durumda da bahsi geçen davranislar kisilerin günlük hayatini ve insan iliskilerini olumsuz yönde etkiler.
Bu iki rahatsizlik arasindaki en belirgin fark; sosyal fobiye sahip insanlarin sergiledigi davranislarin normal olmadiginin farkinda olmasidir. Çekingen kisilik bozukluguna sahip olan kisiler, sosyal fobisi olan insanlarin aksine kendilerinin diger insanlardan daha asagida ve daha degersiz olduguna inanirlar. Bu inançlarindan dolayi da çekingen ve kaygili davranislar sergilerler. Buna ek olarak sosyal fobiye sahip kisiler her ne kadar iletisim kurarken ve toplum içine çikarken endiselenseler de yüksek özgüvene sahip olabilirler. Çekingen kisilik bozuklugu olan insanlar ise kendilerine güvenmezler ve çogu konuda basarisiz olduklarini düsünürler. Ayrica sosyal fobisi olan kisilerin baskalarinin yargilarini her zaman kendi yargilarindan daha üstün görmemesi de aradaki farklardandir. Çekingen kisilik bozukluguna sahip kisiler kendileri hakkinda olumsuz elestiriler yapilmasindan yalnizca korkmazlar, ek olarak bu elestirilerin tamamen dogru olduguna inanirlar.
Hem sosyal fobi hem de çekingen kisilik bozuklugu alaninda uzman kisilerden psikolojik destek alinarak tedavi edilebilir. Psikoterapi bu durumlarda agirlikli olarak kullanilan tedavi yöntemi olsa da ilaç destegi de gerektiginden uygulanabilir. Bu tedavi yöntemleri kisileri tetikleyen durumlari minimuma indirmeyi, endiselerden ve kaygilardan kurtarmayi hedefler.
