Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
TSSB' sadece beden bütünlügünüzü bozan bir olaya dogrudan maruz kalmaniz demek degildir. Tehdit almak, baskalarinin basina gelen travmatik olaya sahsen sahit olmak, bir yakininizin travmatik bir olay yasadigini veya tehdit edildigini ögrenmek. Herhangi bir travmatik olayin sansürsüz bir sekilde ayrintilarina defalarca maruz kalmak buna dahildir.
Bu maruziyetten sonra yasadiginiz sorunlar bir aydan uzun süre devam eder, aile, sosyal ve is yasantinizda önemli sorunlara neden olur, iliskilerinizi olumsuz yönde etkilerse TSSB olmus olabilirsiniz.
Travma tedavisi, hayatiniz üzerinde yeniden kontrol duygusu kazanmaniza yardimci olur. TSSB için ilk önerilen tedavi travma terapisidir. Bazi durumlarda ilaç destegi gerekebilir.
Travma terapisi ile kendiniz, digerleri ve dünya hakkinda daha olumlu düsünmeniz mümkündür. Travma belirtileri ile nasil daha adaptif bir sekilde bas edilecegi ögrenilir.
Travma ile iliskili depresyon, anksiyete, alkol ve uyusturucu kullanimi sorunlarina müdahale edilir. Travmaya yalniz basiniza maruz kalmis ve yasamis olabilirsiniz ama bu yükü kendi basiniza tasimak ve halletmek zorunda degilsiniz. TSSB tedavisinde etkili psikoterapi türleri sunlardir:
- Bilissel terapi: Etkisi altinda oldugunuz düsünce paternlerini, travmayla ilgili olumsuz inançlarinizi tanimaniza yardimci olur. Bunlari degistirmeyi hedefler.
- Alistirma tedavisi (Maruz birakma) : Bu bir davranissal terapi yöntemidir. Korku ve kaçinma yaratan durumlar ve anilarla güvenli bir sekilde yüzlesmenize yardimci olur. Böylece onlarla etkili bir sekilde basetmeyi ögrenebilirsiniz. Alistirma yani maruz birakma terapisi, flashback (travmatik sik sik akla gelmesi) ve kabuslar için özellikle etkilidir. Günümüzde bu yaklasima uygun bir sekilde travma yasadiginiz ortama yeniden girmenizi mümkün kilan sanal gerçeklik programlari da kullanilmaktadir.
- Uzun Süreli Alistirma Terapisi: (Prolonged Exposure Therapy) ise travma sonrasi stres bozuklugu tedavisi için tasarlanmis özel bir terapi programidir ve Duygusal Bilgi Isleme Kurami'na dayanir. Program haftada bir ya da iki kez siklikta yapilan, 1-1,5 saatlik görüsmelerden olusur. Yaklasik 9-12 hafta sürer.
- EMDR: Göz hareketleri duyarsizlastirma ve yeniden isleme demektir. EMDR travmatik anilari yeniden adaptif bir tarzda islemeniz için gelistirilmis bir travma terapisidir. Özellikle travma terapilerinde üstünlügü kanitlanmistir.
Ayrica terapistiniz, stresli durumlarla daha iyi basedebilmeniz için stres yönetimi becerilerinizi gelistirmenize yardimci olur.
