Psikojenik Amnezi Nedir?
Psikojenik amnezi, bir kişinin yaşamı hakkında önemli bilgileri hatırlayamaması durumudur. Bu unutma hali, belirli alanlarla sınırlı olabileceği gibi, kişinin yaşam öyküsünün veya kimliğinin çoğunu kaplayabilir. Psikojenik füg adı verilen bazı nadir durumlarda, kişi kişisel bilgilerinin çoğunu veya tamamını unutabilir. Adı, kişisel geçmişi, arkadaşları gibi temel bilgileri dahi hatırlamayabilir. Hatta bazen farklı bir yere seyahat ederek tamamen yeni bir kimlik edinebilir. Tüm psikojenik amnezi vakalarında, kişinin normal unutma sürecinde beklenenden çok daha büyük bir hafıza kaybı gözlemlenir.
Psikojenik Amnezi Belirtileri
Psikojenik amnezi, psikojenik bozukluklar adı verilen bozukluklardan biridir. Psikojenik bozukluklar; hafıza, bilinç veya farkındalık, kimlik ve algılama gibi normalde sorunsuz işleyen zihinsel işlevlerin bozulduğu akıl hastalıklarıdır. Psikojenik amnezide semptomlar hafif olabilir. Ancak kişinin günlük işlevlerini yerine getirmesini engelleyecek kadar şiddetli de olabilir. Ayrıca ilişkilerini ve iş hayatını da etkileyebilir.
Psikojenik Amnezinin Türleri
Psikojenik amnezi, yaşanış biçimlerine göre üçe ayrılır. Bunlar şu şekildedir:
- Lokalize: Hafıza kaybı, çocukluktaki belirli bir dönem veya bir arkadaş hakkında herhangi bir şey gibi belirli bilgi alanlarını veya bir kişinin yaşamının bölümlerini etkiler. Genellikle hafıza kaybı belirli bir travmaya odaklanır. Örneğin, bir suç mağdurunun silah zoruyla soyulduğuna dair hiçbir anısı olmayabilir, ancak o günün geri kalanından ayrıntıları hatırlayabilir.
- Genelleşmiş: Hafıza kaybı, genç bir kadının adını, işini, ailesini ve arkadaşlarını tanıyamaması gibi bir kişinin yaşamının ve/veya kimliğinin önemli kısımlarını etkiler.
- Füg: Psikojenik füg ile kişi hafıza kaybını genelleştirmiş ve hatta yeni bir kimlik kazanmıştır.
Psikojenik amnezi, hastalıklar, felçler veya beyin yaralanmaları gibi tıbbi sorunların neden olduğu amneziden farklıdır. Tıbben neden olunan amnezide, hatıraların geri kazanılması nadirdir ve genellikle yavaş ve kademeli bir süreçtir.
Randevu Talep Et
Psikojenik Amneziyi Hafifletme
Psikojenik amnezi tedavisinin amacı semptomları hafifletmek, ve kişiyi kayıp anılarına yeniden bağlamaktır. Aynı zamanda hastanın ve çevresindekilerin güvende olduğundan emin olmayı amaçlar. Psikojenik amneziyi hafifletmek için kendi yapabilecekleriniz şu şekildedir:
- Sancılı olaylarla güvenle başa çıkmaya çalışın ve durumu iyi yönetin.
- Yeni başa çıkma becerileri ve yaşam becerileri geliştirin.
- Mümkün olduğu kadar normal işleyişinize geri dönün.
- İlişkilerinizi geliştirin.
Psikojenik Amnezi Tedavisi
En iyi tedavi yaklaşımı kişiye, amnezi tipine ve semptomların ne kadar şiddetli olduğuna bağlı olarak karar verilen tedavi olacaktır. Ancak psikojenik amnezinin tedavisi büyük olasılıkla aşağıdaki yöntemlerin bazı kombinasyonlarını içerecektir:
- Psikoterapi: Bazen “konuşma terapisi” olarak adlandırılan psikoterapi, psikojenik bozuklukların ana tedavisidir. Çeşitli terapi biçimlerini içeren geniş bir terimdir.
- Bilişsel-davranışçı terapi: Bu psikoterapi türü, zararlı düşünce kalıplarını, duyguları ve davranışları değiştirmeye odaklanır.
- Diyalektik davranış terapisi: Bu tür psikoterapi, şiddetli kişilik bozuklukları (psikojenik semptomları içerebilir) olan kişiler içindir. Genellikle kişi taciz veya travmaya maruz kaldığında başvurulur.
- Aile terapisi: Aileye bozukluğu öğretmeye yardımcı olur ve aile üyelerinin hastanın semptomlarının geri gelip gelmediğini anlamasını sağlar.
- Yaratıcı terapiler (sanat terapisi, müzik terapisi vb.): Bu terapiler, hastaların düşüncelerini, duygularını ve deneyimlerini güvenli ve yaratıcı bir ortamda keşfetmelerini ve ifade etmelerini sağlar.
- İlaç tedavisi: Psikojenik bozuklukları tedavi etmek için herhangi bir ilaç yoktur. Bununla birlikte, özellikle depresyon ya da anksiyetesi olanlar, antidepresan ilaçları kullanabilirler.