Paranoid Kişilik Bozukluğu Nedir?
Paranoid kelimesi, “süpheci” olarak Türkçeye çevrilebilir. Paranoid kişilik bozukluğunun temel özelliği, insanlara karşı aşırı bir şüphecilik ve güvensizlik duygusudur. Her şeyden kuşkulanmak ve sebepsiz yere başkalarının kendisine zarar vereceğini düşünmek bu bozukluğun klinik özelliklerindendir. Paranoid kişilik bozukluğu gösteren insanlar, çevrelerine karşı aşırı bir güven problemi yaşarlar. İnsanlardan zarar göreceklerine dair sürekli bir düşünce yapısına sahip olan kişiler, yaşamlarını sürekli tetikte geçirirler. Paranoid kişilerin bakış açısına göre, kendisi dışındaki insanlar kötü niyetli ve istismarcıdır. Bu sebepten dolayı tedbiri asla elden bırakmazlar ve sürekli öfkeli bir yapıya sahip olurlar.
Paranoid Kişilik Bozukluğu ile Yaşam
Paranoid kişilik bozukluğu yaşayan bireyler, her konuya şüpheyle yaklaşır ve insanları alınganlığa sürüklerler. Günlük hayatta kurulan sıradan diyaloglarda bile sürekli bir ima ve tehdit algısı oluştururlar. Dışarıdan gelebilecek her türlü davranışı istismar olarak yorumlamaya eğilim gösterdikleri için “kullanılıyorum” düşüncesinden kurtulmak zor olur. Paranoid kişilik bozukluğu olan kişiler, çevreden gelebilecek küçük bir tehdide karşı bile her zaman hazır bir şekilde beklerler. Örneğin, bir kişi kalabalık bir ortamda herkesi görebileceği bir konumda kalmak isteyebilir. Bu da onun sırtını dönme konusunda sıkıntı yaşamasına neden olur.
Paranoid kişilik bozukluğu olan bireyler, çevrelerinde gelişen durumların sürekli kendileriyle ilgili olduğunu düşünebilirler. Konunun öznesi olmadıkları halde, başkalarının onlar hakkında konuştuklarını şüpheyle algılarlar. Sürekli bir güvensizlik hakimdir. Bu durumdan dolayı da kişisel yargılama eğiliminde olabilirler. Çevrelerindeki insanları samimiyetsiz ve sadakatsiz olarak yorumlarlar. Söz konusu olmayan bir durumu, sahtekarlıkla ilişkilendirip tartışma ortamı yaratabilirler.
Güvensizlik duygusunun getirdiği bir diğer duygu ise kıskanclıktır. Paranoid kişilik bozukluğu olan kişiler, eşlerinin, partnerlerinin ve iş ortaklıkları kurdukları yakınlarının kendilerini aldatabileceğini düşünebilirler. Bu yüzden kurdukları diyalogda bir ihanet emaresi ararlar. Herhangi bir şekilde kuşkucu duyguları tatmin edilemediğinde, güvensizlik duygusu sürekli olarak yenik düşebilir. Bu durum, kıskanclığı daha da artırır. Bireyler, çevrelerindeki yakınlarını sürekli kıskanabilirler. Bu kıskanclık, onları daha fazla kuşkucu hale sokar.
Eleştiriye kapalı olmak da paranoid kişilik bozukluğunun belirgin özelliklerinden biridir. Çünkü karşılarındaki kişiler, onların onurunu zedelemeye çalışan insanlardır. Bu sebepten ötürü eleştirileri kabul etmekte zorlanabilirler. Kendi hatalarını kabul etmek yerine, kendilerini her zaman haklı görebilirler.
Randevu Talep Et
Paranoid Kişilik Bozukluğu Sebepleri
Birçok psikolojik rahatsızlık gibi paranoid kişilik bozukluğunun da net bir sebebi yoktur. Ancak bu kişilik bozukluğuna genetik, biyolojik, sosyolojik ve nörolojik faktörler neden olabilir. Beynin ön kısmında bulunan frontal korteks, doğru ve yanlış arasındaki ayrımı yapmamıza yardımcı olur. Yapısalcı bir yaklaşım, bu bozukluğu beynin frontal korteksindeki etkilenme ile açıklayabilir. Bununla birlikte, yetiştirilme tarzı da kişilik bozukluklarının ortaya çıkmasında etkili bir faktördür.
Paranoid kişilik bozukluğu ile yaşayan insanlar, uygun terapilerle yaşamlarını daha kolay hale getirebilirler. Terapist ve danışan arasında kurulan sağlıklı bir ilişki sonrasında, danışanla bu kişilik bozukluğu üzerine çalışmalar yapılır. Gerekli görüldüğünde farmakolojik tedavi de uygulanabilir.