Kleptomani, genellikle gerçekten ihtiyaç duyulmayan ve pek değerli olmayan eşyaları çalma dürtüsüne karşı koyamama durumudur. Kleptomani tedavi edilmezse, sizde ve sevdiklerinizde çok fazla duygusal komplikasyona neden olabilir. Nadir görülen ancak ciddi seyreden bir ruh sağlığı bozukluğudur.

Kleptomani, bir tür dürtü kontrol bozukluğudur. Duygusal veya davranışsal öz kontrol ile ilgili problemleri içeren bir bozukluk olarak karakterize edilir. Dürtü kontrol bozukluğunuz varsa, kendinize veya bir başkasına aşırı veya zararlı bir davranışta bulunma isteğine ya da dürtüsüne karşı koymakta güçlük çekersiniz.

Kleptomanisi olan birçok insan, akıl sağlığı tedavisi görmekten çekindikleri için gizli bir utanç içinde yaşarlar. Kleptomaninin tedavisi olmamasına rağmen, ilaç tedavisi veya konuşma terapisi (psikoterapi) ile kontrol altına alınabilir. Etkili bir tedavi ile zorlayıcı çalma döngüsünün sona ermesine yardımcı olunabilir.

Kleptomani Belirtileri

Kleptomani belirtileri şu şekilde sıralanabilir:

İhtiyacınız olmayan eşyaları çalmak için güçlü dürtülere karşı koyamama
Hırsızlığa yol açan artan gerginlik, endişe veya uyarılma hissi
Çalarken zevk, rahatlama veya tatmin hissetmek
Hırsızlıktan sonra korkunç suçluluk, pişmanlık, kendinden nefret etme, utanç veya tutuklanma korkusu hissetmek
Dürtülerin geri dönüşü ve kleptomani döngüsünün tekrarı

Randevu Talep Et

Kleptomani Yaşayanların Özellikleri

Kleptomanisi olan kişiler tipik olarak şu özellikleri sergiler:

Tipik hırsızların aksine kleptomanisi olan insanlar; kişisel kazanç için, intikam için veya bir protesto biçimi olarak çalmazlar. Yalnızca dürtüleri bu denli güçlü olduğu ve dürtülerine karşı koyamadıkları için çalarlar.
Kleptomani atakları genellikle kendiliğinden, planlama yapılmadan ve başka bir kişinin yardımı veya iş birliği olmadan ortaya çıkar.
Kleptomanisi olan çoğu kişi, mağazalar ve süpermarketler gibi halka açık yerlerden hırsızlık yapar. Bazıları bir partide veya herhangi bir ziyarette arkadaşlarından veya tanıdıklarından çalabilir.
Çoğu zaman çalınan eşyaların kleptomanisi olan kişi için hiçbir değeri yoktur ve kişinin bunları satın almaya gücü yetebilir.
Çalınan eşyalar genellikle asla kullanılmamak üzere saklanır. Eşyalar ayrıca bağışlanabilir, aileye veya arkadaşlara verilebilir ve hatta çalındıkları yere gizlice geri konulabilir.
Çalma dürtüsü, zaman içinde daha fazla veya daha az yoğunlukta gelip gidebilir veya ortaya çıkabilir.

Kleptomani Hastasına Nasıl Davranılmalı?

Kleptomani hastasına her şeyden önce suçlayıcı ve küçük düşürücü bir tutumla yaklaşmamak gerekir. Çalma dürtüsünün davranış bozukluğundan kaynaklandığını ve bir hastalık olduğu unutulmamalıdır. Hastalara, gereken şartlar sağlandığında, kleptomani hastalığından tümüyle kurtulmanın mümkün olduğu söylenmelidir. Kleptomani olan kişiler, bunun bir hata olmadığına ancak tedavi edilmesi gerektiğine dair bilinçlendirilmelidir.

Kleptomani Cezai Sorumluluğu Nedir?

Hırsızlık, kanunlar kapsamında bir suçtur. Ancak hırsızlık yapan kişinin kleptomani hastası olması durumunda, farklı işlemler uygulanmaktadır. Türk Ceza Kanunu’nun 32. maddesine göre, akıl hastalığı nedeniyle sonuçların algılanmadan yapıldığı eylemlere yönelik cezalandırma yapılmaz. Bunun yanında davranış kontrol yeteneği azalmış olan kişiler cezalandırılır. Ancak belirli oranda indirim alabilmektedirler. Kleptomani hastaları, bu durum içinde değerlendirilmektedir. Aldıkları cezanın değişmemesi şartıyla tedavi amaçlı bir ceza düzenlemesi de yapılabilir. Bunun için de hastanın, uzman bir hekim heyeti tarafından hazırlanan kleptomani raporuna sahip olması gerekir.

Randevu Talep Et

Kleptomaninin Nedenleri

Kleptomaninin nedeni tam olarak bilinmemektedir. Birkaç teori, beyindeki değişikliklerin kleptomaninin kökeninde yatan neden olabileceğini düşündürmektedir. Bu olası nedenleri daha iyi anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır ancak kleptomani şunlarla bağlantılı olabilir:

Serotonin adı verilen doğal olarak oluşan bir beyin kimyasalıyla (nörotransmitter) ilgili sorunlar: Serotonin, ruh hallerini ve duyguları düzenlemeye yardımcı olur. Dürtüleri ile hareket etmeye yatkın kişilerde düşük serotonin seviyeleri yaygındır.
Bağımlılık bozuklukları: Hırsızlık, dopamin salınımına neden olabilir. Dopamin zevk veren duyguları hissetmeyi sağlar ve bazı insanlar bu hissi tekrar tekrar yaşamak isterler.
Beynin opioid sistemi: Dürtüler beynin opioid sistemi tarafından düzenlenir. Bu sistemdeki bir dengesizlik, dürtülere direnmeyi zorlaştırabilir.

Kleptomaninin Risk Faktörleri

Kleptomani nadir görülen bir hastalık olarak kabul edilir. Bununla birlikte, kleptomanili bazı kişiler hiçbir zaman tedavi olmayabilir veya tekrarlanan hırsızlıklardan sonra hapis cezası alabilirler. Bu nedenlerle bazı kleptomani vakaları teşhis edilemeyebilir. Kleptomaninin risk faktörleri şu şekildedir:

Aile öyküsü: Kleptomanisi, obsesif-kompülsif bozukluğu ya da madde kullanım bozukluğu olan birinci dereceden bir akrabaya sahip olmak kleptomani riskini artırabilir.
Başka bir akıl hastalığına sahip olmak: Kleptomani hastaları genellikle bipolar bozukluk, anksiyete bozukluğu, yeme bozukluğu, madde kullanım bozukluğu veya kişilik bozukluğu gibi başka bir akıl hastalığına daha sahiptir.

Kleptomaninin Teşhisi

Kleptomani semptomları için tedavi olmadan önce, hem fiziksel hem de psikolojik bir değerlendirmeden geçersiniz. Fiziksel değerlendirme, semptomlarınızı tetikleyen herhangi bir tıbbi neden olup olmadığını belirleyebilir. Kleptomani, belirti ve semptomlarınıza göre teşhis edilir. Bir tür dürtü kontrol bozukluğu olduğu için kleptomaninin teşhisini saptamaya yardımcı olmak için doktorunuz şu adımları takip edebilir:

Dürtüleriniz ve size hissettirdikleri hakkında sorular sorabilir.
Bu durumların kleptomani ataklarınızı tetikleyip tetiklemediğini sormak için bir listeyi gözden geçirebilir.
Psikolojik anketler veya öz değerlendirmeler doldurmanızı isteyebilir.
Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından yayımlanan *Ruhsal Bozuklukların Teşhisi ve İstatistiki El Kitabı – Beşinci Baskı*’daki (DSM-5) kriterleri izleyebilir.

Randevu Talep Et

Kleptomaninin Tedavisi

Korku, aşağılanma veya utanç, kleptomani tedavisine başvurmanızı zorlaştırsa da, yardım almak kleptomani için oldukça kritiktir. Kleptomaniyle kendi başınıza başa çıkmak zor olabilir. Tedavi yolu seçilmezse kleptomani muhtemelen devam eden, uzun vadeli bir durum olacaktır.

Kleptomaninin tedavisi tipik olarak ilaçlar ve psikoterapiyi veya bazen her ikisini birlikte içerir. Bununla birlikte, standart bir kleptomani tedavisi yoktur ve araştırmacılar hâlâ neyin en iyi sonuç verebileceğini anlamaya çalışmaktadır. Sizin için neyin işe yaradığını bulmak amacıyla çeşitli tedavi türlerini denemeniz gerekebilir.

İlaç Tedavisi

Kleptomaniyi tedavi etmek için psikiyatrik ilaçlar kullanma konusunda çok az bilimsel araştırma mevcuttur. Hatta kleptomani için FDA onaylı bir ilaç bulunmamaktadır. Hastalığınızın durumuna ve depresyon veya madde kullanımı gibi başka zihinsel sağlık bozukluklarınız olup olmadığına bağlı olarak bazı ilaçlar yardımcı olabilir.

Eğer kleptomaninizi tedavi etmek için ilaç reçete edilirse, olası yan etkiler hakkında doktorunuza, ruh sağlığı uzmanınıza veya eczacınıza danışın.

Psikoterapi

Psikoterapi; sağlıksız, olumsuz inançları ve davranışları belirlemenize ve bunları sağlıklı, olumlu olanlarla değiştirmenize yardımcı olur. Bilişsel davranışçı terapi, kleptomani dürtülerini kontrol etmenize yardımcı olacak şu teknikleri içerebilir:

Çalma dürtüsü hissettiğinizde rahatsız olana kadar nefesinizi tutmak gibi hafif ağrılı teknikleri uyguladığınız kaçınma terapisi.
Gevşeme teknikleri uyguladığınız ve çalma dürtülerini kontrol ettiğinizi hayal ettiğiniz sistematik duyarsızlaştırma.
Kendinizi çalarken ve ardından yakalanma gibi olumsuz sonuçlarla karşı karşıya kaldığınızı hayal ettiğiniz anlar için gizli duyarlılık.