Piromani’nin temelinde ateşe duyulan ilgi ya da hayranlık vardır. Bu hayranlık eğer basit bir hoşlanmadan çok daha fazlaysa, bu sağlıksız bir duruma dönüşerek “Piromani” haline gelebilir. Bununla beraber piromani hakkında pek çok yanlış algılama ve yanlış bilgi mevcuttur. Bu yanlış anlaşılmaların en büyüklerinden biri, kundakçılık yapan ya da ateş yakan herkesin piromani hastası olduğunun düşünülmesidir. Bu nedenle piromani terimi de sık sık kundakçılık terimi yerine kullanılabiliyor. Oysa ki şimdiye kadar yapılmış olan araştırmalar böyle bir sonuca sahip değil. Bu nedenle bu iki terim birbirinden farklı olarak ele alınmalıdır. Piromani psikiyatrik bir durumdur ve tedavi edilebilir. Ancak kundaklama bir suçtur.

Piromani hastaları, kasıtlı olarak ve tekrar tekrar ateş yakma davranışlarını sık sık sergileyebilirler. Hatta kendilerini bu davranışları sergilemek zorunda hissederler. Bu anlamda kontrol edemedikleri bir dürtüye sahiptirler. Bu hastalar için ateş yakmak ve ateşle ilgili diğer benzer davranışlar içsel gerginliği azaltır. Buna ek olarak kişilerin endişelerini giderir ve onlara zevk alma ya da rahatlama hissi verir.

Piromaniye Ne Sebep Olur?

Piromani’nin oluşmasına sebep olabilecek bilinen tek bir neden bulunmamaktadır. Araştırmacılar genelde genetik bağlantıların ya da davranışsal özelliklerin bu rahatsızlığa yol açabileceğini düşünmektedir. Diğer bazı zihinsel rahatsızlıklara sahip olan kişiler bu rahatsızlığa yakalanmaya diğerlerinden çok daha yatkın olabilmektedir. Buna ek olarak kumar ya da madde bağımlılığı gibi durumlar da kişileri piromaniye karşı savunmasız hale getirebilir. Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişilerin bazılarında da piromaniye rastlanmaktadır.

Piromani hem erkeklerde hem de kadınlarda görülmektedir. Ancak erkeklerde kadınlardan daha yaygın bir şekilde görülür. Öğrenme güçlüğü çeken ya da sosyal becerileri olmayan kişilerde de diğerlerine kıyasla daha sık görülebilir. Aynı zamanda piromani rahatsızlığı cinsel ya da fiziksel olarak istismara uğramış veya ebeveyn ihmaline, terk edilmesine maruz kalmış insanlarla da ilişkilendirilmiştir. Suç geçmişi olan insanlar da daha fazla yangın çıkarma eğilimi gösterme eğilimindedir. Yani bahsi geçen bütün bu durumlar ve etkenler kişilerin piromani rahatsızlığına sahip olmasını sağlayabilecek durumlara dönüşebilir.

Piromani Belirtileri

Piromani rahatsızlığının en temel özelliği, kasıtlı bir şekilde yangın çıkartma durumunun olmasıdır. Ayrıca piromanili bireyler, yangın çıkarmadan önce bariz bir şekilde gerilim ve duygusal uyarılma yaşarlar. Piromani rahatsızlığına ait belirtilerden bazıları şunlardır:

Ateşe karşı belirgin bir şekilde ilgi, merak ve hayranlık duyma
Ateş yakma gereçlerine karşı hayranlık besleme
Çevreden gerçekleşen yangınları büyük bir ilgi ve hayranlık ile izleme
Ateşle ilgili itfaiye gibi kurumlardan, ekipmanlardan ve personelden zevk almak
Yerel bir itfaiyede vakit geçirmek ve bu kurumla ilgili çok fazla merak öğesine sahip olmak
Bir yangını başlatırken, etkilerine tanık olurken ya da yangının sonuçlarını gözlemlerken zevk, tatmin veya rahatlama duygusunu yaşamak
Boş vakitlerinde çakmak, kibrit, mum ve benzeri yakıcı aletlerle vakit geçirmek

Piromanişi olan insanlar parasal kazanç gibi nedenlerle ateş yakmazlar. Ayrıca yangın çıkartarak suç faaliyetlerini gizlemeye, intikam almaya ya da yaşamsal amaçlarını gerçekleştirmeye de çalışmazlar. Eğer kendinizde ya da bir yakınızda piromani rahatsızlığının olduğunu düşünüyorsanız, tehlikeli sonuçlarla yüzleşmeden önce destek almanız gerekmektedir.

Randevu Talep Et

Piromani Ne Zaman Başlar?

Piromani yani yangın çıkarma hastalığı, genellikle çocukluk çağlarında başlar. Hastaların geçmişlerine bakıldığında ise pek çok antisosyal eğilimlerinin olduğu görülebilir. Bunun yanında aile içi sorunlar ya da uykuda idrar kaçırma gibi durumların da söz konusu olduğu bilinmektedir. Piromani’ye eşlik eden ve başlamasına neden olan diğer durumlar ise şöyle sıralanabilir:

Fazla alkol tüketimi ve zehirlenmesi
Cinsel problemler
Ortalamadan düşük zeka seviyesi
Travmatik olaylar
Öfke kontrolünde sorun yaşama

Piromani Tedavisi

Piromani hastalarında genellikle bastırılmış öfke sorunu görülmektedir. Bastırılmış olmasının en önemli nedeni de kişilerin kendini ifadede sorun yaşamalarıdır. Öfkenin dışarı atılamaması ile ortaya çıkan agresyon fazlalığı ise yangın çıkarma dürtüsünü harekete geçirebilmektedir. Bu nedenle piromani tedavisinde, alternatif davranış biçimleri geliştirmeye odaklanılır. Bu davranışların gelişimine yönelik teknikler ve yaklaşımlar kullanılır.