Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğu yani KKGAB bir çeşit yeme bozukluğu rahatsızlığıdır. Literatürde kısaca AFRID (Avoidant/Restrictive Food Intake Disorder) olarak anılır. Bu hastalığa sahip olan kişiler, uygun olmayan bir beslenme düzenine sahiptir. Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda bozukluğu, vücudun ihtiyaç duyduğu besin değerlerini karşılayamamakta ve çoğunlukla çocuklarda ve ergenlerde görülse de yetişkinlerde de rastlanabilir.
Bu hastalığa sahip bireyler, adından da anlaşılacağı gibi, belirli yiyeceklerden kaçınırlar. Kaçındıkları yiyecekler, kokusuna, içeriğine, rengine ya da dokusuna göre değişiklik gösterebilir. Hastalar, bu yiyeceklerden boğulma, kusma ya da dayatma, zorla yeme korkularına sahip olmaları nedeniyle kaçınırlar. Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğu sonucunda hastalarda yemek yemeyi unutma, iştahsızlık, yemek yerken dikkat dağılması, çok seçici gıda alışverişi yapılması gibi davranışlar görülmeye başlanır.
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Nelere Yol Açar?
Kısıtlayıcı gıda alım bozukluğuna sahip bireyler zamanla aç olduklarını fark etmemeye başlarlar. Yemek yemekten hiç keyif almazlar ve bunun zahmetli bir iş olduğunu düşünürler. Bu şekilde oluşan dengesiz beslenme sonucu bazı rahatsızlıklar ortaya çıkar. Bu rahatsızlıklar şunlardır:
- Ciddi miktarda kilo kaybı
- Besin değerlerinde eksiklik
- Besin takviyelerine bağımlılık
- Kabızlık
- Karın ağrısı
- Soğuğa karşı aşırı hassasiyet
- Menstrüasyon döngüsünde düzensizlik, adet düzensizliği
- Baş dönmesi ve bayılma
- Vücutta tüylenme
- Saç ve tırnaklarda güçsüzleşme
- Kaslarda zayıflama
- Cilt kuruması
Bu rahatsızlıkların birçoğu başlangıçta önemsiz gibi gözükse de hastalık ilerlediğinde risk oluşturabilir. Bu nedenle kendinizde ya da çocuğunuzda kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğu olduğundan şüpheleniyorsanız bir doktora başvurmalısınız.
Randevu Talep Et
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Nedenleri
Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğu, anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza gibi başka yeme bozukluklarıyla karıştırılabilir. Ancak bunlardan farklı olarak vücut görünümü, beden algısı ve kilo alma kaygılarından bağımsız olarak gelişir. Genellikle anksiyete ya da obsesif kompulsif bozukluk gibi psikolojik rahatsızlıklarla ilişkilidir.
Çocuklarda bu hastalık, ebeveynler ya da çocuk bakıcıları tarafından oluşturulmuş yanlış beslenme düzenleri sebebiyle meydana gelmiş olabilir. Çocuklara sunulan öğünler bazı besin değerleri açısından eksik olduğunda, bu beslenme biçimi alışkanlığa dönüşebilir. Böylece bu öğünlerde eksik olan besinlerden çocuklar da kaçınmaya başlar.
Bütün bunlara ek olarak yapılan çalışmalar, bu hastalığın en büyük nedeninin biyolojik olduğunu göstermektedir. Kısıtlayıcı gıda alım bozukluğunun sebebini tespit etmek tedavi sürecine de rehberlik eder.
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Tedavisi
Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğuna sahip hastalar yoğun ve özenli tedavi yaklaşımına ihtiyaç duyarlar. Bu hastalara, hastalıklarının oluşum nedenlerine göre oluşturulan kişiselleştirilmiş tedavi planları uygulanır. Hastaların daha dengeli beslenmesini sağlayacak uzun vadeli tedaviler uygulanır ve gerektiğinde psikiyatristler ya da psikologlar tarafından terapi desteği sağlanır.
Terapilerde genellikle bilişsel davranışçı yöntemler kullanılır. Terapi süreci sona erdiğinde, hastaların kaygı oluşturan durumlarla yardım almadan etkili bir şekilde baş edebilmesi sağlanmak hedeflenir. Tedaviye en az kaygı uyandıran durumla başlanır ve seviye giderek arttırılır. Bu yöntem ile maruz kalma hiyerarşisine sadık kalınmış olur. Zamanla hastalardaki kaygı seviyesi sıfırlanır ve yerini güven duygusu alır.
Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğunun yan etkilerinden dolayı oluşan rahatsızlıklar ise gerekli tahliller yapıldıktan sonra belirli ilaçlar kullanılarak tedavi edilebilir. Elbette ki bu yan etkileri en az zararla atlatabilmek için hastalığın tanısının erken konulmuş olması oldukça önemlidir.
Kaçıngan – Kısıtlayıcı Gıda Alım Bozukluğu Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Bu hastalık birçok farklı yeme bozukluğu ile karıştırılmakta ve hastalığı bilmeyenler tarafından hafife alınmaktadır. Hasta kişilerin bunu zayıflamak için türettikleri ve bunun bir diyet türü olduğu yanılgısı yaygındır. Ancak KKGAB oldukça ciddi bir hastalıktır. Bu nedenle bu hastalık hakkında bilmeniz gereken bir takım şeyler var.
Randevu Talep Et
KKGAB Seçici Yemekten Farklıdır.
Benzerlikleri olmasına rağmen, ikisi aynı hastalık değildir. Kaçıngan – kısıtlayıcı gıda alım bozukluğuna sahip hastalar yüksek seviyede kaygıya da sahiptir. Bu nedenle yemek yerken çiğnemekte zorlanırlar, boğulma ya da kusma ihtimallerinden korkarlar. Çoğunlukla da bu nedenle yemek yemekten kaçınırlar.
KKGAB Hastaları Kilo Vermekle ve Dış Görünüşü Değiştirmekle İlgilenmez.
Bu hastalığa sahip kişiler anoreksiya nervoza veya bulimia nervoza gibi yeme bozukluğuna sahip hastalar gibi değillerdir. Onların aksine, vücut görünümleriyle alakalı kaygılarla güdülenmezler. Bazı yemeklere karşı fobi geliştirdiklerini düşünebilirsiniz.
KKGAB Herkeste Görülebilir.
Çevrenizdeki herkesin bu hastalığa sahip olma riski vardır. Çocuklarda, gençlerde, yetişkinlerde ve yaşlılarda rastlanılabilir. Birçok yeme bozukluğu rahatsızlığı kadınlarda daha çok görülmektedir ancak KKGAB rahatsızlığında bu konu hakkında net bir ayrım bulunmamaktadır.
KKGAB Psikolojik Rahatsızlıklara Yol Açabilir.
Bu hastalık zaten çoğu zaman anksiyete ve obsesif kompulsif bozukluk ile birlikte görülür. Ancak hastalıkla beraber yeni psikolojik rahatsızlıklar da gelişebilir. Bu rahatsızlıklardan bazıları şunlardır:
- Aşırı seviyede hoşgörüsüzlük
- Kendini toplumdan izole etme isteği
- Konsantrasyon güçlüğü
- Algı bozukluğu
- İnsomnia (uyku bozukluğu)