Yeme Bağımlılığı
İnsanın hayatta kalabilmek için duyduğu en temel ihtiyaçlardan biri yemek yemektir. Ancak yemekler yalnızca ihtiyaç değildir. Aynı zamanda keyif almak için de etkili bir araçtır. Yemekler sahip oldukları tatlar, kokular ve dokular aracılığı ile insanları tatmin edebilirler. Bu nedenle yemek yemek kolaylıkla bağımlılık haline gelebilir. Ve bu durum ilerlediğinde madde bağımlılıkları kadar ciddi olabilir. Yeme bağımlılığına sahip kişilerde; yağ, şeker veya tuz bakımından zengin lezzetli yiyecekler beyinde haz ve tatmin uyandıracak reaksiyonları harekete geçirir.
Yeme bağımlılığına sahip kişiler yemek yemek için açılmayı beklemezler. Tok olsalar dahi sürekli devam eden bir yeme ihtiyacına sahip olurlar. Ek olarak yemek yediklerinde oluşan “iyi hissetme” durumuna da bağımlı hale gelirler. Bu nedenle oluşacak kısır döngü kişileri çok tehlikeli noktalara sürükleyebileceği için profesyonel yardım almak çok gereklidir. Kendiniz ya da herhangi bir yakınınız yemek yeme bağımlılığı ile mücadele ediyorsa uygun psikolojik destek ile huzurlu bir hayata kavuşabilirsiniz.
Yeme Bağımlılığı Neden Olur?
Yeme bağımlılığı da tıpkı birçok bağımlılık türü gibi biyolojik, psikolojik ve sosyal nedenlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Hormonal dengesizlikler, beyin yapısındaki anormallik ve çeşitli ilaçların yan etkileri bu tür bağımlılıkları edinmeye sebep olabilir. Aile üyelerinden birinin bu bağımlılığa sahip olması da oldukça etkili bir faktördür.
Aynı zamanda psikolojik faktörler de insanların yeme bağımlılığına yakalanmasına sebep olabilir. Duygusal, cinsel ya da fiziksel istismar, travmatik olaylar, düşük benlik saygısı, olumsuz durumlarla baş edememe veya depresyon gibi durumlar kişilere yemek yeme bağımlılığı kazandırabilir. Bu gibi durumlarda yemek yemek, var olan sorunlar sonucu ortaya çıkan acı verici duygularla baş etme mekanizması haline gelebilir.
Bütün bunlara ek olarak sosyolojik sebepler de yemek yeme bağımlılığına yol açabilir. Aile yapısındaki bozukluklar, akran ve toplum baskısı, asosyallik ve benzeri faktörler bunlardan birkaçıdır. Yeme bağımlılıkları diğer madde bağımlılıkları ile beraber de ortaya çıkabilir. Sebebi her ne olursa olsun tedavi edilmezse ciddi sorunlara yol açabilir. Bu bağımlılıktan en etkili şekilde kurtulmak için alanında uzman psikologlardan psikolojik destek alınması şarttır.
Yeme Bağımlılığı Belirtileri
Kendinizde ya da çevrenizdeki birinde yeme bağımlılığı olduğundan şüpheleniyorsanız bir takım belirtilere sahip olup olmadıklarına bakabilirsiniz. O belirtiler şunlardır:
- Kendini rahatsız hissedecek seviyeye gelene kadar yemek yemek
- Fiziksel olarak sindirebileceğinden fazlasını yemek
- Gizlice, saklanarak yemek yemek
- Yemek yemek amacıyla sosyal hayattan geri kalmak
- Takıntılı olduğu yemekleri satın alabilmek için yüksek miktarda para harcamak
- Enerjisizlik ve kronik yorgunluk
- Konsantrasyon bozuklukları
- Uykusuzluk ya da aşırı uyuma
- Huzursuzluk ve sinirlilik
- Sindirim bozuklukları
- Baş ve karın ağrısı
Bu belirtilerden çoğuna sahipseniz ya da sahip olan birini tanıyorsanız yeme bozukluklarından biri olan yeme bağımlılığı ile karşı karşıya olabilirsiniz. Bu sorunların üstesinden gelebilmeniz için psikolojik destek almanız şiddetle tavsiye edilmektedir.
Yeme Bağımlılığı Etkileri
Yeme bağımlılığı diğer pek çok bağımlılık türü gibi insan sağlığı için risk teşkil edebilecek yan etkilere yol açar. Bağımlılık görmezden gelindiği takdirde oluşabilecek bu etkiler psikolojik ve fiziksel sonuçlar doğurabilir. Bu sonuçlar hayat kalitenizi düşürebileceği gibi kronik semptomlara da yol açabilir. Yeme bağımlılığının sebep olduğu zararlı bazı fiziksel yan etkiler şunlardır:
- Şeker, kolesterol ve tansiyon hastalıkları
- Kalp rahatsızlıkları
- Sindirim bozuklukları
- Obezite
- Kronik ağrı ve yorgunluk
- Cinsel dürtü eksiklikleri
- Uyku bozuklukları
- Böbrek ve karaciğer hastalıkları
- İnme
- Osteoporoz, letarji, artrit
Yeme bağımlılığı sonucunda oluşabilecek psikolojik etkiler ise şunlardır:
- Özgüven kaybı
- Depresyon
- Panik ataklar
- Umutsuzluk ve çaresizlik hissi
- Anksiyete
- Sinirli ruh hali
- İntihar düşüncesi
- Uyusukluk
Bu etkilerin her biri insan hayatı için oldukça zararlıdır ve birtakım etkiler ilerledikçe daha büyük hastalıklara sebep olarak tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle yeme bağımlılığı geç olmadan tedavi edilmelidir. En etkili tedavi planı kişilerin durumuna ve bağımlılığa sahip olmasını sağlayan etkenlere göre belirlenir. Alanında uzman psikiyatristler kişiselleştirilmiş tedavi planları ile hastalarının bağımlılıklarından kurtulmalarını sağlar. Siz de yeme bağımlılığı ile mücadele ediyorsanız geç kalmadan profesyonel destek almalısınız.