Uyusturucu maddeler ya da alkol uzun süre kullanildiginda majör depresif bozuklukla benzeri belirtilere yol açabilir. Bununla birlikte üzüntü hali ve umutsuzluk hissi de düzenli madde kullanimi sonucunda ortaya çikabilir. Kisiler bu durum sonucunda kötü hissetme haline çözüm bulabilmek için sahip olduklari zararli aliskanliklara daha da fazla yönelebilirler. Bu gibi sebeplerle de bu maddelerin kullanimi kolaylikla bagimliliga dönüsebilir. Dolayisiyla da hem uyusturucu madde bagimliligi hem de bu maddeye ya da alkole bagli depresif bozukluk mutlaka tedavi edilmesi gereken durumlardir.
Bu depresif bozukluk türü uyusturucu maddeler ya da alkol kullanimi ile meydana gelebilecegi gibi ilaç kullanimi ile de meydana gelebilir. Bazi tibbi durumlari tedavi amaçli kullanilan, uyusturma ve sakinlestirme yan etkilerine sahip ilaçlar da kisilerde depresif bozukluklara yol açabilir. Bütün bu durumlara ise genel olarak madde ve ilaca bagli depresif bozukluk adi verilir.
Madde ve İlaca Bağlı Depresif Bozukluk Yaygınlığı
Simdiye kadar yapilmis olan arastirmalarin sonuçlarina göre madde ve ilaca bagli depresif bozukluk insanlarin yaklasik olarak %0,50’sinde görülmektedir. Kontrolsüz bir sekilde alkol ya da uyusturucu madde kullanan ve bagimli hale gelen insanlarin ise yaklasik olarak %50’sinde bu bozukluk görülmektedir.
Buna ek olarak majör depresyona tanisina sahip olan kisilerin ise %16.5’inde alkol bagimliligi, %18’inde uyusturucu madde bagimliligi bulunmaktadir. Arastirmalardan elde edilen bu sonuçlara göre alkol ve uyusturucu maddeler ile depresif bozukluklar arasinda önemli bir iliski mevcuttur. Bahsi geçen maddelerin kontrolsüz kullanimi kisilerin psikolojileri ve akil sagliklari üzerinde çok büyük olumsuz etkilere sebep olmaktadir.
Hangi İlaçlar ya da Maddeler Bu Depresif Bozukluğa Neden Olur?
Psikoaktif türdeki pek çok madde kisilerde madde ve ilaca bagli depresif bozukluga yol açabilir. Psikoaktif maddeler ise kisilerin düsünce biçimini, ruh halini ve beyinsel islevlerini etkileyebilen maddelerdir. Bu maddelerden bazilari sunlardir:
- Alkol
- Eroin
- Esrar
- Marihuana
- Fensiklidine içeren madde
- Halüsinojen etkisi yaratan madde
- Uçucu madde
- Opioid içeren madde
- Sedatif içeren madde
- Anksiyolitik madde
- Amfetamin
- Kokain
- Steroid içeren madde
- Antibiyotik
- Merkezi sinir sistemi ilaçlarinin
- Dermatolojik madde
- Kemoterapi tedavisinde kullanilan ilaçlar
Madde ve İlaca Bağlı Depresif Bozukluk Belirtileri
Madde ve ilaca bagli depresif bozuklugun belirtileri kullanilan maddenin eksikligi sirasinda ya da eksiklikten bir süre sonra olusabilir. Buna ek olarak bazi maddelerde de hemen kullanimdan sonra belirtiler meydana gelebilir. Madde ve ilaca bagli depresif bozuklugun belirtileri sunlardir:
- Duygu durumunda çöküntü
- Sosyal faaliyetlere karsi olan ilgide belirgin ölçüde azalma
- Yapilan hiçbir aktiviteden zevk alamama
- Madde kullandiktan sonra ya da kullanamadiginda çaresiz, umutsuz hissetme
- Asosyallesme
- Madde ya da ilaç kullanmak için bahane üretme
Yukaridaki belirtileri sergileyen kisilerde madde ve ilaca bagli depresif bozukluk olabilir. Bu durumda yapilacak en önemli sey bir psikolog ile görüserek profesyonel destek almak olacaktir.
