Agorafobi, kendinizi kapana kısılmış ve çaresiz hissetmenize neden olan yer veya durumlardan korkmanız olarak açıklanabilir. Bu durumlar nedeniyle paniğe kapılmanıza neden olan bir tür anksiyete bozukluğudur. Toplu taşıma kullanmak, açık veya kapalı alanlarda olmak, sırada beklemek veya kalabalıkta olmak gibi her zaman içinde olunan durumlardan korkmayı içerir.

Agorafobi, kaygı yoğunlaştığında kaçmanın veya yardım almanın kolay bir yolu olmadığı korkusundan kaynaklanır. Agorafobiye sahip olan çoğu insan, bir veya daha fazla panik atak geçirdikten sonra bu fobiyi geliştirir. Bunun sonucunda kişi, bir atak daha geçirme konusunda endişe duyar, yeniden olabileceği yerlerden uzak kalmak ister.

Agorafobi Belirtileri

Agorafobi tipik olarak kendini şu belirtilerle gösterebilir:

Evden yalnız çıkmaktan,
Kalabalıklar veya sırada beklemekten,
Sinema salonları, asansörler veya küçük mağazalar gibi kapalı alanlardan,
Otoparklar, köprüler veya alışveriş merkezleri gibi açık alanlardan,
Otobüs, uçak veya tren gibi toplu taşıma araçlarını kullanmaktan,
Sosyal bir ortamda yalnız kalmaktan,
Halka açık bir yerde kontrolü kaybetmekten,
Kaçmanın zor olduğu alanlarda bulunmaktan korkmak olarak özetlenebilir.

Bu durumlar korkuya ve kaygıya neden olur çünkü paniğe kapılmaya başladıklarında kaçamayacaklarından veya yardım bulamayacaklarından korkarlar. Diğer insanlardan kopuk veya onlara karşı yabancılaşmış hissetmek de agorafobinin bir belirtisidir.

Agorafobinin Sebepleri Nedir?

Agorafobinin kesin nedeni bilinmemektedir. Bununla birlikte, agorafobi geliştirme riskini artıran farklı faktörler olabilir. Bu faktörler şu şekilde sıralanabilir:

Depresyon
Klostrofobi ve sosyal fobi gibi diğer fobiler
Yaygın anksiyete bozukluğu veya obsesif kompulsif bozukluk
Fiziksel veya cinsel istismar öyküsü
Bir madde bağımlılığı sorunu
Ailede agorafobi öyküsü

Agorafobi Kimlerde Görülür?

Agorafobi kadınlarda erkeklerden daha yaygındır. Genellikle genç yetişkinlikte başlar ve ortalama başlangıç yaşı 20 olarak belirlenmiştir. Bunlarla birlikte, agorafobinin semptomları her yaşta ortaya çıkabilir.

Randevu Talep Et

Agorafobi Nasıl Teşhis Edilir?

Agorafobi, belirti ve bulgulara göre teşhis edilir. Doktorunuz, ne zaman başladığına ve olma sıklığına yönelik sorular soracaktır. Bunun yanında tıbbi ve aile geçmişinizle alakalı sorular da sorulabilir. Ayrıca belirtilerinizin fiziksel nedenlerini ortadan kaldırmaya yardımcı olmak için kan testleri de yapabilirler.

Agorafobi teşhisi için belirtiler, Amerikan Psikiyatri Birliği tarafından listelenen bazı kriterleri karşılamalıdır. DSM, sağlık hizmeti sağlayıcıları tarafından zihinsel sağlık koşullarını teşhis etmek için sıklıkla kullanılan bir kılavuzdur.

Agorafobi teşhisi konması için aşağıdaki durumlardan en az ikisinde yoğun korku veya endişe hissetmelisiniz:

Tren veya otobüs gibi toplu taşıma kullanmak
Açık alanlarda olmak
Asansör veya araba gibi kapalı alanlarda olmak
Kalabalıkta olmak
Evden tek başına çıkmak

Yukarıdaki belirtilere başka bir hastalık neden oluyorsa agorafobi teşhisi konmaz. Ayrıca madde bağımlılığı veya başka bir bozukluktan da kaynaklanan belirtiler de agorafobi olarak kabul edilmez.

Agorafobi Testi

Agorafobi testi, mesleki anlamda yeterli olan kişiler tarafından uygulanması gereken bir testtir. Psikologlar, psikiyatristler ya da psikolojik danışmanlar tarafından bu testler uygulanabilir. Uzman kişiler, tanı aşamasında kişiye agorafobi testi uygulayarak tedavi sürecini başlatabilirler. Kişinin yaşadığı agorafobi durumunu belirlemek ve tedavi aşamasını başlatmak için bu testler son derece önemlidir.

Kişi hakkında pratik bir şekilde bilgi almak için uzman testi uygularken uygun ortam koşullarını hazırlar. Ses, ışık ya da dikkat dağıtacak nesnelerden arındırılmış bir ortam oluşturulmalıdır. Testin kurallarından bahsedilmeli ve uygulama esnasında, kişinin kafasında herhangi bir soru işareti oluşması engellenmelidir.

Agorafobi Tedavisi Nasıldır?

Agorafobi için bir dizi farklı tedavi vardır. Büyük olasılıkla tedavi yöntemlerinin bir kombinasyonuna ihtiyacınız olacak.

Psikoterapi: Konuşma terapisi olarak da bilinen psikoterapi, bir akıl sağlığı uzmanıyla düzenli olarak görüşmeyi içerir. Bu görüşmeler size korkularınız ve korkularınızın azalmasına katkıda bulunabilecek her türlü konu hakkında konuşma fırsatı verir. Psikoterapi genellikle maksimum etkinlik sağlamak için ilaçlarla birleştirilir. Genellikle korkularınız ve endişelerinizle baş etmeye başladığınızda, tedavi, durdurulur. Kısa sürelidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Agorafobi hastalarının tedavisinde en çok kullanılan psikoterapi yöntemidir. Agorafobi ile ilişkili çarpık duygular ve görüşlerin anlaşılmasını sağlar. Ayrıca, çarpık düşünceleri sağlıklı düşüncelerle değiştirir. Stresli durumlarda nasıl çalışılacağını öğretebilir ve hayatınızda bir kontrol hissini yeniden kazanmanıza olanak tanır.
Maruz Kalma Terapisi: Korkularınızın üstesinden gelmenize yardımcı olabilir. Bu tür bir terapide, korktuğunuz durumlara veya yerlere nazik ve yavaşça maruz kalırsınız. Bu yöntem, korkunuzun zamanla azalmasına yardımcı olabilir.
İlaçlar: İlaç tedavisi, agorafobi veya panik atak semptomlarınızı hafifletmeye yardımcı olabilir.

Agorafobi Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Agorafobinin tedavi süresi için net bir şey söylemek zordur. Tedavinin süresi, hastaya göre değişim gösterebilmektedir. Öncelikli olarak tedavi süreci, hastanın psikolojik durumundan etkilenir. Bunun yanında tedaviyi yürüten uzmanın yöntemine göre de süreçte değişim olabilmektedir. Agorafobi, tamamen tedavi edilebilen bir sağlık sorunudur. Hastalığın tedavi süreci boyunca, nadir de olsa olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir. Ancak genellikle doğru tedavi yöntemleri ile tamamen ortadan kaldırılmaktadır.

Randevu Talep Et

Agorafobi Geçer Mi?

Agorafobik insanlar, özellikle kalabalıkların bir araya geldiği halka açık yerlerde kendilerini güvende hissetmekte zorlanırlar. Halka açık yerlere gitmek için bir akraba veya arkadaş gibi bir refakatçiye ihtiyacınız olduğunu hissedebilirler. Korku o denli yoğun olabilir ki, evlerinden çıkamayacak duruma gelebilirler. Agorafobinin tedavisi zor olabilir çünkü tedavi olmak korkulan yerlerden kaçmayı içermeyebilir. Ancak, BDT ve ilaçlar ile tedavi mümkündür.