Kişilik Bozuklukları ve Antisosyal Kişilik Bozukluğu
Kişilik, insanları diğerlerinden ayıran davranışsal ve zihinsel özelliklerin tamamından oluşur. Toplumun büyük kesiminin kabul ettiği normların ve beklentilerin dışına sapan davranışsal özellikler ise kişilik bozukluklarını oluşturur. Psikiyatrik rahatsızlıklar arasında en sık rastlanılanlar bu kişilik bozukluklarıdır.
Kişilik bozukluğuna sahip kişiler genelde bu özelliklerinin farkında değildir ve dolayısıyla herhangi bir tedavi arayışında bulunmazlar. İlerleyen kişilik bozuklukları bireylerin ilişki kuramamasına, aşırı kaygılı hisler edinmesine ve depresyona girmesine sebep olabilir. Bu nedenle bu gibi durumlarda psikolojik destek almak kritik önem taşımaktadır. Rahatsızlığın ilerlemesi bireylerin hem kendine hem de çevresindeki insanlara zor süreçler yaşatmasına sebep olabilir.
Sıklıkla rastlanılan çok sayıda kişilik bozukluğu türü mevcuttur. Bu kişilik bozuklukları farklı metotlarla kategorize edilir. Bu noktada antisosyal kişilik bozukluğu, dramatik kişilik bozuklukları grubunda yer almaktadır.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedir?
Antisosyal kişilik bozukluğu “sosyopati” olarak da adlandırılır. Önceki sık kullanımı “psikopat” idi ancak bu ifade damgalayıcı olduğu için isim değiştirilmiştir. Bu rahatsızlığa sahip kişiler genelde doğru ile yanlış arasındaki ayrımı önemsemezler. Toplumdaki diğer kişilerin hak ve özgürlüklerini görmezden gelirler ve buna bağlı olarak sağlıksız davranışlar sergilerler. Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişiler çevresindekilere karşı sert ve duygusuz şekilde düşmanlık geliştirebilir. Zarar verici eylemlerde bulunurlar ve bunu herhangi bir suçluluk duygusu hissetmeden yaparlar.
Antisosyal kişilik bozukluğuna sahip kişiler tedavi olmazlar ve rahatsızlıklarının ilerlemesine izin verirlerse zamanla suça yönelebilirler. Alkol ve uyuşturucu gibi zararlı alışkanlıklara bulaşabilirler. Bu sebeple bu kişilik bozukluğuna sahip kişiler sosyal hayatlarında güçlük çekebilir. Aile kurmak, arkadaş edinmek, iş ve eğitim hayatlarındaki sorumlulukları yerine getirmek gibi eylemler onlar için zor olabilir. Dolayısıyla bu gibi durumları önlemek için psikologa gidip profesyonel destek almak oldukça önemlidir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Antisosyal kişilik bozukluğunun nasıl bir rahatsızlık olduğu ile ilgili bilgi edindik. Peki kendimizin ya da çevremizdeki herhangi birinin bu kişilik bozukluğuna sahip olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? Bu hastalığın elbette ki birtakım belirtileri ve semptomları vardır:
- Başkalarının ihtiyaçlarını ya da duygularını göz ardı etmek,
- Düzenli olarak yalan söylemek ve insanları kolaylıkla kandırabilmek,
- Şiddet içeren davranışlarda bulunmak ve genelde agresif bir ruh halinde olmak,
- Kendilerinin ve çevresindeki insanların güvenliğini ihmal etmek,
- Dürtüleriyle hareket etmek,
- Sorumluluklarını yerine getirmemek,
- Yaptıkları kötü eylemlerden pişman olmamak,
- Duygusuz ve alaycı bir bakış açısına sahip olmak,
- Kişisel çıkarları için çevresindeki insanları manipüle etmeye çalışmak,
- Çok sayıda düşmanlık ilişkisi kurmak.
Bu belirtiler genelde erken yetişkinlik döneminde ortaya çıkmaya başlar. Bu semptomlar ilerledikçe kişilerin karakterlerinde kalıcı hasarlar oluşabileceğinden dolayı psikolojik destek almak şarttır.
Randevu Talep Et
Antisosyal Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Antisosyal kişilik bozukluğunun tedavisi hastaların özel durumlarına, semptomlarının seviyesine ve miktarına, tedavi olma isteğine bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Genelde bu tedaviden kesin sonuç almak için uzun süre terapi seanslarına devam etmek gerekir. Antisosyal kişilik bozukluğu ciddi bir psikiyatrik rahatsızlıktır ve alanında uzman psikoterapistler tarafından tedavi edilmelidir. Bu nedenle psikoterapistinizi seçmeden önce kapsamlı araştırmalar yapmanızı öneririz.
Antisosyal kişilik bozukluğu içerisinde yer alan şiddet ve öfke problemi, zararlı madde bağımlılıkları psikoterapi ile tedavi edilebilir. Ancak bu yöntem her zaman işe yaramayabilir. Özellikle kişi rahatsızlığını inkâr ediyorsa ya da semptomlar çok şiddetliyse psikoterapi dışındaki tedavi yöntemleri de gereklidir. Bu kişilik bozukluğu eğer anksiyete, depresyon ya da diğer antisosyal psikolojik rahatsızlıklarla ilişkiliyse ilaç desteği kullanılabilir.
Antisosyal Kişilik Bozukluğuna Sahip Kişiler Nasıl Desteklenmelidir?
Çevrenizde antisosyal kişilik bozukluğuna sahip biri varsa, bu kişinin sizin hak ve özgürlüğünüze zarar verecek davranışlarda bulunduğuna tanık olabilirsiniz. Eğer bu kişi çok yakınınızdaysa, onunla beraber sizin de psikolojik destek almanız önerilir. Bununla beraber yakınınızdaki kişilik bozukluğuna sahip kişiyi tetiklememek ve onun tedavisine destek olmak için yapabileceğiniz birkaç şey vardır:
- Suçlayıcı söylemlerden kaçınmalısınız.
- Sürekli olarak hasta olduğunu yüzüne vurmamalısınız.
- Bulunduğunuz çevreden onu dışlamamalısınız.
- Açıklayıcı ve nazik bir dille onu tedaviye yönlendirmelisiniz.
- Rahatsızlığını kabullenene kadar anlayış göstermelisiniz.
- Tedaviyi kabul etmeye başlaması için tetikleyici baskılardan kaçınmalısınız.
- Kötü biri olduğunu düşündürmek yerine, tedaviyle çok daha iyi biri olabileceğini anlatmalısınız.