Şizoid Kişilik Bozukluğu Nedir?
Şizoid kişilik bozukluğu, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı (DSM-5) içerisinde belirtilen kişilik bozukluklarından biridir. Bu bozukluk, bireyin çevresinin beklentilerini karşılamakta zorlandığı, içsel deneyimler ve davranış kalıplarıyla tanımlanır. DSM-5’e göre, bu bozukluğun temel özellikleri, iç hayata odaklanma ve yalnız kalma isteği olarak belirlenmiştir.
Şizoid Kişilik Bozukluğu ile Yaşam
Şizoid kişilik bozukluğu olan insanlar, sosyal aktivitelerden kaçınmayı tercih ederler. Sürekli olarak başkalarıyla etkileşimden uzak durmaya çalışırlar. Bu durum, bireylerin duygusal ifade yelpazelerinin genişlememesiyle sonuçlanabilir. Şizoid kişilik bozukluğu yaşayan kişiler, çevreleri tarafından yalnız, başkalarına değer vermeyen kişiler olarak tanımlanabilirler. Duygusal ifadelerden kaçındıkları için, yakın ilişkiler kurma isteği veya becerisinden yoksun olabilirler. Bu nedenle, etraflarındaki insanları ve olayları umursamıyor gibi görünebilirler.
Şizoid kişilik bozukluğu olan bireyler genellikle yalnız kalmayı tercih ederler ve en sevdikleri aktiviteler, yalnız başlarına yaptıkları etkinliklerdir. Yalnız kalma arzusundan dolayı geniş bir sosyal çevreleri olamaz. Her şizoid kişilik bozukluğu olan birey farklı deneyimler yaşasa da, birçok kişi cinsel ilişkiye duyulan arzuyu hissetmekte zorlanabilir. Kendilerini ifade etmekte güçlük çektikleri için, duygularını anlamlandırmak ve başkalarına anlatmakta da zorlanabilirler. Bu durum, uygun duygusal tepkiler gösterme güçlüğüne yol açar.
Şizoid kişilik bozukluğu olan bireyler, hayatlarına dair motivasyon bulmakta genellikle kayıtsız kalırlar. Hedef belirleme konusunda zorluk yaşarlar. Günlük yaşamlarına devam ederler, ancak bu yaşamda anlamlı hedefler ve ilişkiler oluşturmakta zorluk çekerler. Kalabalık bir ekipte çalışmaları nadiren görülse de, bu tür ortamlarda kurdukları ilişkiler anlamdan yoksun olacaktır. Örneğin, bir çalışma ortamında yapılan övgüye anlamlı bir tepki verme konusunda güçlük yaşayabilirler. Aynı şekilde, olumsuz eleştirilerle karşılaştıklarında da tepki vermekte zorlanabilirler. Ayrıca, hayal kurarak yalnız vakit geçirmek, hayali arkadaşlıklar kurmak da yaygın bir durumdur.
Randevu Talep Et
Şizoid Kişilik Bozukluğu Sebepleri
Şizoid kişilik bozukluğunun net bir nedeni yoktur. Ancak içe dönüklük gibi kişilik özelliklerinin genetik olarak geçiş göstermeye yatkın olduğu bilinmektedir. Sosyal çevre ve bireyin büyüdüğü ortam, kişilik gelişiminde önemli rol oynar. Bu nedenle, çevresel faktörler de kişide şizoid kişilik bozukluğu gelişmesine yol açabilir.
Şizoid Kişilik Bozukluğu, Şizofreni Değildir
Şizoid kişilik bozukluğu ve şizofreni benzer semptomlar gösterebilirler ancak aralarında önemli farklar vardır. Şizofreninin aksine, şizoid kişilik bozukluğu olan bireyler, gerçekle temaslarını kaybetmezler. Yazıda da belirtildiği gibi, çevreyle ilişkileri minimum olsa da, bu kişiler çevrelerinden kopmazlar.
Şizoid kişilik bozukluğu ile yaşayan bireyler, çeşitli terapi seçeneklerinden biriyle yaşamlarını kolaylaştırabilirler. Terapist ve danışan arasında terapötik bir ilişki kurularak, uygun koşullarda karşılıklı çalışmalar yapılabilir. Gerekli durumlarda terapiye ek olarak farmakolojik tedavi (ilaç tedavisi) uygulanabilir.