Obsesif Kompülsif Bozukluk (OKB) Nedir?

Obsesyon, halk arasında takıntı veya vesvese olarak bilinir. Bu nedenle “takıntı hastalığı” olarak da adlandırılmaktadır. Obsesyon, kişinin zihninden bir türlü atamadığı, yoğun sıkıntı veren, tekrarlayan düşünceler, dürtüler veya görüntü şeklindeki imgelerdir. Bu takıntıların birçok farklı görünümü vardır.

Obsesif Kompülsif Bozukluk Belirtileri Nelerdir?

Temizlik takıntısı: Bir şeyin bulaşacağına dair rahatsızlık veren düşünceler.
Emin olamama takıntısı: Yapılan işten bir türlü emin olamama durumu.
Zarar verme veya görme takıntısı: Birine zarar verme ya da zarar görme konusunda istemsiz düşünce veya görüntüler.
Cinsel takıntılar: Kişinin inançlarına ve değer yargılarına uymayan düşünceler ve görüntüler.
Dini takıntılar: İbadet sırasında şirk, küfür ya da hakaret içerikli istemsiz düşünceler.
Simetri takıntısı: Eşyaların düzeniyle ilgili aşırı zihinsel uğraşlar.

Bu takıntılar kişiye yoğun sıkıntı verir. Bu sıkıntılardan kurtulmak için hastalar birtakım davranışlarda bulunur; bu davranışlara *kompülsiyon* denir. Kompülsiyonlar, takıntıları telafi etmeye yöneliktir ve takıntılar ne kadar sık ise kompülsiyonlar da o kadar tekrarlayıcıdır. Obsesyonlar genellikle dışarıdan fark edilmezken, kompülsiyonlar davranışlarda olduğu için kolayca fark edilebilir. Kompülsiyonlara *zorlantı* da denir.

Temizlik kompülsiyonu: Bir şey bulaştığı ya da bulaşacağı düşüncesiyle sürekli temizlik yapma.
Kontrol etme kompülsiyonu: Emin olamama takıntısının verdiği huzursuzluğu gidermek için her şeyi tekrar tekrar kontrol etme.

OKB hastaları genellikle, yaptıkları davranışların mantıksız olduğunu bilmelerine rağmen belirli sayılarda ve biçimlerde belirli eylemleri tekrarlamaktan kendilerini alıkoyamazlar. Ancak bu belirtilerden bir veya birkaçının görülmesi, kişide mutlaka obsesif kompülsif bozukluk olduğu anlamına gelmez. Eğer bu düşünce ve davranışlar günde 1 saatten fazla zaman alıyorsa ve kişinin işlevselliğini bozuyorsa OKB tanısı değerlendirilmelidir.

Randevu Talep Et

Obsesif Kompülsif Bozukluk Neden Olur?

Ailede OKB öyküsü varsa, yakınlık derecesine göre OKB görülme sıklığı artar. Genetik eğilim, çevresel koşullar ve beynin bazı bölgelerinde yapısal ya da fonksiyonel değişiklikler, OKB’nin nedenleri arasında yer alır.

Obsesif Kompülsif Bozukluk Tedavisi

OKB Tedavi Yöntemleri

OKB tedavisinde ilaçlı ve ilaçsız seçenekler bulunmaktadır.

OKB İlaç Tedavisi

Serotonin geri alım inhibitörleri (SSRI), en sık kullanılan ilaçlardır. Etkisini göstermesi 2 aya kadar sürebilir ve daha yüksek dozlarda etkili olabilir.
Daha eski bir ilaç olan Klomipramin, OKB tedavisinde oldukça etkilidir ancak yan etkiler açısından dikkatli değerlendirilmelidir.
Antipsikotik ilaçların OKB tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. Ayrıca OKB hastalarında sık görülen tik bozuklukları üzerinde de olumlu etkiler sağlar.

OKB İlaçsız Tedavi

Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) ve maruz bırakma teknikleri, OKB tedavisinde etkili bulunan yöntemler arasındadır. İlaçların yanıt vermediği durumlarda psikoterapi oldukça faydalı olabilir.

Ayrıca, son bilimsel çalışmalar ilaçsız bir tedavi yöntemi olan Transkraniyal Manyetik Uyarım (TMS) terapisinin de OKB tedavisindeki başarısını kanıtlamıştır.