Şizofreni, bir kişinin düşünme biçimini, nasıl hissettiğini ve davranışlarının tamamını etkileyen ciddi bir akıl hastalığıdır. Bu hastalığa sahip kişiler, gerçek dünya ile temaslarını tamamen kaybetmiş gibi görünebilirler. Dolayısıyla hastanın kendisi, aile üyeleri ve arkadaş çevresi için problem teşkil edebilecek sıkıntılı durumlar meydana gelir. Şizofreni, zamanında ve etkili bir şekilde tedavi edilmediğinde kalıcı semptomların var olmasına yol açabilir. Bu durumun önüne geçilmesini sağlayabilecek etkili tedavi yöntemleri mevcuttur. Uygun zamanda gerçekleştirilen, planlı ve sürekli bir tedavi yöntemi, şizofreni hastalarını normal hayatlarına kavuşturabilir. Böylece bireyler okula, işe ya da diğer sosyal hayat alanlarına yeniden adapte olabilir.

Şizofreni hastalığı bireylerde sanrılara, halüsinasyonlara, düzensiz konuşmaya, düşünme güçlüğüne ve motivasyon eksikliğine sebep olabilir. Bu rahatsızlık, bölünmüş kişilik bozukluğu ya da çoklu kişilik bozukluğu ile aynı anlama gelmez. Yapılan araştırmalar, şizofreninin kadınları ve erkekleri oldukça eşit şekilde etkilediğini göstermektedir. Ancak belirtilerin erkeklerde daha erken başlayabileceği de sergilenmektedir.

Şizofreni Semptomları

Şizofreni, kişilerdeki düşünce, davranış ve duygu yapılarındaki sorunları içeren bir akıl hastalığıdır. Bu hastalığın belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Ancak çoğu zaman ortak olarak görülen bazı semptomlar şunlardır:

Sanrılar: Kişilerin gerçekten yaşanmamış şeylerin yaşandığına inanmış olmasıdır. Örneğin, daha önce saldırıya uğradığı, doğaüstü bir yeteneğinin olduğunu ya da dünya çapında şöhrete sahip olduğunu düşünmesi bunlardan bazılarıdır.
Halüsinasyonlar: Var olmayan şeylerin görüldüğünün ya da duyulduğunun düşünüldüğü durumlardır. Bütün duyular aracılığıyla halüsinasyon yaşanabilir. Ancak en yaygın olanı işitme yoluyla gerçekleşir.
Düzensiz düşünme, konuşma: Şizofreni hastası kişiler etkili iletişim kurma becerilerini kaybedebilirler. Kendilerine yöneltilen sorulara eksik ya da ilgisiz cevap verme eğilimindedirler. Bazen de bir arada anlam ifade etmeyen kelimeleri art arda kullanarak düzensiz konuşabilirler.
Düzensiz ve anormal motor davranış: Kişiler, şizofreni hastalığına sahip olduklarında normalde yapmayacağı davranışları sergileyebilirler. Örneğin, yaşlarına uygun olmayan çocuksu hareketler, ani alınan kararlarla yapılan anlamsız hareketler bunlardan bazılarıdır.
Negatif belirtiler: Kişinin normal yaşantısında negatif yönde durumların oluşmasıdır. Örneğin, hijyen alışkanlıklarının kaybolması, duygusuz dönemlerin yaşanması, asosyal davranışlar ve ilgisizlik bunlardan bazılarıdır.

Bu belirtilerin ciddiyetleri dönem dönem değişiklik gösterebilir. Ancak buna rağmen çoğu semptom her zaman var olmaktadır. Bu semptomların herhangi birinin varlığından şüphelendiğinizde yapılması gereken en önemli şey bir psikolog ile görüşmektir.

Randevu Talep Et

Şizofreni Nedenleri

Şizofreniye hangi durumların sebep olduğu kesin ve net olarak belirlenememiştir. Ancak araştırmacılar; genetik özelliklerin, beyin yapısının ve çevresel etkilerin bir kombinasyonu ile şizofreninin geliştiğini savunmaktadır. Ek olarak vücutta doğal olarak üretilen bazı beyin kimyasallarıyla ilgili sorunların da şizofreniye katkıda bulunabildiği görülmüştür. Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre, şizofreni tanısını almış hastaların beyin yapıları diğer kişilerinkine göre farklılık göstermektedir. Araştırmacılar bu değişikliklerin ne kadar önemli kriterler olduğu konusunda net bir karar vermiş değiller. Ancak bu değişikliklere bakarak şizofreninin bir beyin hastalığı olduğu sonucuna ulaşabiliriz.

Bütün bunlara ek olarak kişilerde şizofreninin oluşmasını sağlayabilecek bazı risk faktörleri bulunmaktadır. O faktörler şunlardır:

Ailedeki herhangi birinde şizofreni tanısı bulunması
Çok sağlıksız beslenme alışkanlıkları
Beyin gelişimini olumsuz yönde etkileyebilecek toksinlere ya da virüslere uzun süre maruz kalma
Hamilelik ya da doğum sırasında oluşabilecek bazı komplikasyonlar
Genç yaşta zihin yapısını etkileyebilecek (psikoaktif veya psikotropik) ilaçlar almak
Uyuşturucu madde kullanmak

Anksiyete Şizofreniye Dönüşür Mü?

Anksiyetesi olan hastalar, kaygı bozukluğuna sahiptirler. Bu nedenle pek çok hastalığı kendilerine yakıştırmaya meyillidirler. Bu nedenle anksiyetelerinin şizofreniye dönüşmesinden de endişe duyabilirler. Ancak anksiyetenin şizofreniye dönüşme gibi bir durumu bulunmaz.

Anksiyete, nevroz sınıfında değerlendirilen bir hastalıktır. Yani hastaların gerçekle bağları devam eder. Şizofreni ise psikoz olarak değerlendirilir ve hastaların gerçeklerle bağları kopmuştur. Anksiyete sorunu yaşayan hastalar, kendilerini sürekli kontrol ederler ve farkındalık durumu geliştirirler. Şizofreni hastalarında ise farkındalık tümüyle kaybolmuştur.

Şizofreni Hastasına Yardımcı Olmak

Eğer arkadaşlarınızdan ya da ailenizden herhangi birinin şizofreni belirtileri gösterdiğini düşünüyorsanız, onların sağlığı için endişelenebilirsiniz. Bu oldukça normal bir şeydir. Bu gibi durumlar yaşadığınızda kişileri profesyonel yardım almaya, psikoloğa gitmeye yönlendirmek için baskı kurmak etkili sonuç vermeyecektir. Çünkü tedavi olmayı henüz kabul etmemiş olan bireyler üzerlerinde baskı kurulduğunda tedavi olma fikrinden daha da uzaklaşabilirler. Bu nedenle onlara tedavinin doğal ve sağlıklı bir süreç olduğunu, pek çok kişinin fayda sağladığını baskıcı olmayan bir dille anlatabilirsiniz.

Eğer şizofreni tanısına sahip olduğunu düşündüğünüz birey, kendisine ya da çevresindeki insanlara sık sık zarar veriyorsa yardıma ihtiyaç duyabilirsiniz. Bu gibi durumlarda bir uzmandan tavsiye almanız ya da acil sağlık hizmetlerini çağırmanız etkili bir çözüm olabilir.

Ayrıca bazı durumlarda da şizofreni hastası olan kişiler kendi temel ihtiyaçlarını karşılayamayabilirler. Örneğin; yemek yeme, giyinme ve tuvalete gitme gibi faaliyetler onlar için oldukça güç olabilir. Bu nedenle yaşadığınız bölgedeki yatılı tedavi hizmetlerini araştırmanız ve hastanın en uygun tedaviyi alabilmesini sağlamanız onun için iyi bir çözüm olacaktır.

Randevu Talep Et

Şizofreni Tedavisi

Şizofreni hastalığının tedavisi ömür boyu sürebilir. Semptomlar ilaçlarla ya da terapi yöntemleri ile azaltılabilir ve kontrol altına alınabilir. Hastalar kriz dönemindeyken kişinin güvenliğini sağlamak için hastaneye yatırılması gerekebilir. Bunun yanında normal şartlar için şizofreni tedavisi, deneyimli bir psikiyatrist rehberliğinde sürdürülmektedir. Psikiyatrist yanında tedaviyi koordine edebilmek için bir ekip oluşturulabilir. Bu ekip içinde psikolog, bir sosyal hizmet uzmanı, bir psikiyatri hemşiresi ve bir vaka yöneticisinden oluşan ekip bulunabilir.

Şizofreni Tedavisinde Kullanılan İlaçlar

İlaç tedavisi, şizofreni tedavisi kapsamında en temel noktalardan biridir. Antipsikotik ilaçlar, tedavi sürecinde sıklıkla kullanılır. İlaçlar, beyin nörotransmitterini etkileyerek semptomları kontrol etmektedir. Antipsikotik ilaçlar sayesinde belirti ve semptomlar, düşük doz ilaç kullanımı ile yönetilebilir. Uzmanın kontrolü altında, gerektiği sürece ilaçlarda doz artışına ya da düşüşüne gidilebilir.