Tıbbi durumları etkileyen psikolojik faktörler, kişilerin beden sağlığının psikolojik faktörlerden olumsuz etkilenmesi ile teşhis edilir. Faktörler tıbbi sorunları hızlandırabilir ya da şiddetlendirebilir. Buna ek olarak tedavi sürecini de etkileyebilir. Ayrıca tıbbi durumu etkileyen psikolojik faktörler başka bir akıl hastalığının semptomları değildir. (Örneğin; majör depresyon)
İnsanların sahip oldukları tutumlar, düşünceler ya da davranışlar herhangi bir tıbbi durumu ya da semptomu (ağrı gibi) olumsuz yönde etkileyebilir. Şeker hastalığı, kalp rahatsızlıkları, migren ve baş ağrısı gibi durumlar psikolojik faktörlerden etkilenebilen hastalıklara örnektir. Tutumlar ve davranışlar, bir bozukluğu ya da semptomu olduğundan çok daha kötü bir hale getirebilir. Bu durumlar bazen hastaneye yatış ya da bir acil servise ziyaret gibi durumlar ile sonuçlanabilir. Örneğin, şiddetli stres hali yaşayan bir bireyin kalbi geçici olarak zayıflayabilir. Buna ek olarak iş hayatında kronik bir şekilde stres yaşayan kişi yüksek tansiyona sahip olabilir. Bozukluğa bağlı olarak psikolojik faktörlerin etkisi acı çekme, ölüm veya sakatlık risklerini arttırabilir.
Hangi Psikolojik Faktörler Tıbbi Durumları Etkiler?
Pek çok düşünce, tutum ve davranış insan sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin çok üzücü bir haber aldığınızda tansiyonunuz düşebilir, çok sinirlendiğinizde başınız ağrıyabilir. Bunlar sıklıkla rastlanılan ve pek de fazla sorun teşkil etmeyen örneklerdir. Ancak psikolojik faktörler tıbbi durumları çok daha ciddi şekillerde de etkileyebilir. Örneğin kronik olarak sürekli stres altında olan bir birey kalp krizi geçirmeye yatkın olabilir. Buna ek olarak kişinin psikolojik olarak kötü durumda olması tedavi sürecini de olumsuz yönde etkileyebilir. Kişinin iyileşmek istememesi, iyileşebileceğine inanması ya da sağlıklı düşünebilme yetisini kaybetmesi tedavi sürecini etkileyen faktörlerden bazılarıdır. Bunlara ek olarak tıbbi durumları kötüleştirebilecek başka faktörler de bulunmaktadır. O faktörlerden en önemlileri şunlardır:
- Yaşanan tıbbi durumun semptomlarının önemini ya da ciddiyetini kabul etmemek
- Tedavinin gerekli olduğunu kabul etmemek
- Hazırlanan tedavi sürecine uyum sağlamak, tedaviden kaçmanın yollarını aramak
- Önerilen ilaçları kullanmamak
Diğer tıbbi durumları etkileyen bu psikolojik faktörler, tıbbi durumun gelişiminin ya da tedavi sürecinin nasıl ilerlediğini açıkça etkiliyorsa teşhis edilir. Teşhis edilmesinin ardından da psikologlar tarafından tedavi edilir. Bu rahatsızlığın tedavi edilmesi kişinin hem kil hem de beden sağlığına kavuşabilmesi için oldukça önemlidir.
Randevu Talep Et
Psikolojik Faktörler En Çok Hangi Tıbbi Durumları Etkiler?
Kişilerin ruh halinin ve düşüncelerinin etkilediği pek çok durum bulunmaktadır. Genelde psikolojik rahatsızlıkların meydana getirdiği olumsuz etkiler bir başka psikolojik rahatsızlığı tetiklemektedir. Ancak bunun yanı sıra sağlıksız düşüncelerin ve olumsuz ruh halinin etkilediği bedensel rahatsızlıklar da bulunmaktadır. Literatürde olumsuz etkilere sahip bu durumlara tıbbi durumları etkileyen psikolojik faktörler adı verilir. Eğer kişi bipolar bozukluk, kişilik bozuklukları, anksiyete ya da şizofreni gibi başka ciddi akıl sağlığı hastalığı tanılarına sahipse bu tanıyı alamaz. Bahsi geçen faktörlerin etkisi ile meydana gelen hastalıklardan en yaygın olanları şunlardır:
- Baş ağrısı ve migren
- Gastrointestinal hastalıklar (bağırsaklarda gerçekleşen hastalıklar)
- Ülser ve reflü
- Uykusuzluk
- Kardiyovasküler kalp hastalıkları
- Hipertansiyon
- Şeker ve kolesterol
Yukarıda verilen hastalıkların psikolojik etkiler sebebiyle meydana geldiği sık sık görülmektedir. Ancak elbette ki her psikolojik faktör herkeste aynı etkiyi oluşturmaz. Ancak eğer kendinizde ya da bir yakınızda tıbbi durumları etkileyen psikolojik faktörlerin olduğunu düşünüyorsanız bir psikolog ile iletişime geçmelisiniz. Alacağınız uzman desteği ile bu faktörleri ortadan kaldıracak tedavi planına sahip olabilirsiniz.